L I B R O _ D U A _ 59a Aventuro.

Pri la granda kaj memorinda batalo de grandsinjoro Renardo kaj de monsinjoro Isengrino;

kaj kiel la ju?o de Dio donis pravi?on al tiu kiu havis la plej bonan rajton.

Renardo ne sin prezentis anta? Isengrino sen maltrankvilo. Li lernis la klasikajn literaturojn, li e? sciis sufi?e da nekromancio; sed ?e la momento diri la vortojn kiuj servas por la dueloj, li forgesis ilin. Tamen, persvadita, ke la skermado havis sufi?an efikon, li ekkaptas sian bastonon, svingas ?in du a? tri fojojn, turnas ?ian rimenon sur sia anta?brako, ?irka?prenas sian kolon, kaj ?ajnas tiel firma kiel kastelo protektita de altaj muregoj. Ni nun vidu tion kion li kapablos fari.

Isengrino unue atakas : tio estis la rajto de la ofendita. Renardo klinas sin kaj ricevas ?in, kun la ?ildo sur la kapo. Isengrino frapis kaj samtempe insultis : "Malica nano ! Ke mi estu pendigita se mi ne ven?as ?i tie mian edzinigitan edzinon !" - Faru pli bone, siro Isengrino; prenu la garantia?on kiun mi proponas al vi. La kavaliroj de mia parenceco oma?os vin, mi forlasos la landon, mi iros transmaren. - Temas vere pri tio kion vi faros elirante el miaj manoj ! Nu ! Vi tiam ne kapablos voja?i. - Nenio estas malpli pruvita. Ni vidos kiu morga? estos la pli bonfarta. - Mi estos vivanta pli ol unu tagon, se vi vidas la finon de tiu ?i. - Dio mia, malpli da minacoj kaj pli da efikoj !

Isengrino sin ?etegas, la alia atendas lin kun la ?ildo sur la frunto, la piedo anta?metita, la kapo bone ?irmita. Isengrino pu?as, Renardo rezistas kaj per iu bastonbato lerte ?etita apud la orelon, li svenigas sian kontra?ulon kaj ?ancelas lin. La sango ekfuas el la kapo, Isengrino sin krucosignas pre?ante la Dion kiu ne mensogas, protekti lin. ?u hazarde lia edzinigita edzino estus komplico de Renardo ? Li tamen vidis malklare : al tiu kiu demandintus al li, ?u estis tercio a? nono, kaj kia estis la vetero, li tre malfacile respondintus. Renardo sekvis lin per la okuloj, kaj se li hezitis ekataki, almena? li preti?is bone elteni duan atakon. "Hej ! Kial vi malrapidas Isengrino ? ?u vi pensas la batalon finitan ?" ?i tiuj vortoj revigligas la edzon de Hersento; li denove anta?eniras; kun la piedo stre?ita, li svingas sian bastonon kaj ?etas ?in per firma mano. Renardo ?ustatempe evitas ?in kaj la bato trafas nur la aeron. "Vi vidas tion, siro Isengrino, Dio estas favora al mia rajto, vi ?uste ?etis kaj tamen vi ne trafis la celon. Kredu min, ni repaci?u, se tamen vi alte taksas vian honoron. - Mi volegas el?iri al vi la koron, kaj mi volas esti mona?o se mi ne sukcesas".

Isengrino denove sturmas kun la bastono ka?ita sub la ?ildo, poste subite li levas ?in kaj iras frapi Renardoⁿ ?e la kapon. La alia moderigis la baton klinante sin; kaj profitante de la momento kiam la malamiko mal?irmas sin, li trafas lin per sia bastono sufi?e forte por rompi al li la maldekstran brakon. Oni tiam vidas ilin kunkune ?eti ilian ?ildon, batali korp'al korpe, konkure dis?iri unu la alian, fluigi la sangon el ilia brusto, el ilia gor?o, el ilia flanko. La lukto fari?is egala post la perdo kiun Isengrino spertis de sia brako. Kiom da evitoj kaj da turnoj unu sur la alia, anta? ol oni povu diveni kiu venkos ! Isengrino tamen havas la plej akrajn dentojn; la aperturoj kiujn li faras en la felo de sia kontra?ulo, estas pli lar?aj kaj pli profundaj. Renardo tiam uzas la anglan lerta?on : li alpremas Isengrinoⁿ okazigante al li la stumbligon kiu faligas lin teren. Tiam saltante sur lin, li frakasas al li la dentojn, kra?as inter siajn lipojn, for?iras al li la vangharojn per siaj ungoj kaj kontuzas al li la okulojn per sia bastono. ?io estis elfinita por Isengrino : "Bo-onklo, diras Renardo, ni balda? vidos kiu el ni rajtas. Vi ekscitis min al kverelo pri damo Hersento. Kia malsa?a?o por zorgi vin pri tiom malmulte da afero, kaj kiel oni povas meti sian fidon sur virinon ! Ne ekzistas unu kiu meritas tion; el ili eliras ?iuj kvereloj, ka?ze de ili malamo inter parencoj kaj malnovaj amikoj; ka?ze de ili kunuloj ekinterbatalas; estas la venena fonto de ?iuj perturboj. Oni dirus al mi pri Hermelina, ?ion kion oni volus, mi ne kredus unu vorton pri tio, kaj mi certe ne endan?erigus mian vivon por ?i".

Tiel mokis la falsa Renardo samtempe pluvigante batojn sur la okulojn, la viza?on de Isengrino, el?irante la ha?ton kun la haroj. Sed pro mismovo, la bastono kun kiu li tiel bone ludas sur la korpon de sia malamiko, eskapas lin; Isengrino utiligas la momenton, li estis restari?onta, lia rompita brako malhelpas lin. Renardo sekve gardis la avanta?on, kiam malfeli?e por li, li anta?enmetas la fingrojn en la makzelo de Isengrino kiu premas ilin per siaj dentaj resta?oj, kaj dum la doloro eligigas krion de Renardo, la alia liberigas sian dekstran brakon, pasigas ?in ?e la dorson de sia kontra?ulo, faligas lin, kaj grimpas siavice sur lian ventron. Jen la roloj ?an?itaj : Renardo inter la genuoj de Isengrino, plorpetas tute ne sian malamikon, sed ?iujn sanktulojn de Romo, por eviti la ?uldi?on de la falsa ?uro kiun li faris. Kaj ?ar Isengrino ne ?pari al li la batojn, li svenas, i?is malvarma kiel glacio, deklarante deziri morti anta? ol sin kontra?diri kaj sin konfesi venkita. Post esti batinta lin, frapinta lin, forlasinta lin mortonta, Isengrino denove restari?as; li estas proklamata venkinto. La baronoj alkuras de ?iuj flankoj por gratuli lin kaj fari al li procesion. Iam la Trojanoj ne havis tiom da ?ojo kiam ili vidis Helenaⁿ eniri en ilian urbon, kiom montras Bruno la urso, Tiselino la korvo, Tiberto la kato, ?anteklero la virkoko kaj Ronjauso la laniario kiam ili vidis la malvenkon de Renardo. Vane la parencoj de la venkito sin intermetas anta? la re?o; Nobla volas nenion a?di, li ordonas ke la perfidulo estu tuj pendigata. Tiberto sin montras kapablan vindi al li la okulojn; Ronjauso ligis al li la pugnojn, kiam la malfeli?a Renardo ellasis spiron sciiganta ke li ankora? vivis, kaj liaj unuaj rigardoj direkti?is al la preparoj de lia ekzekuto.