L I B R O _ D U A _ 41a Aventuro.

Pri la alveno de grandsinjoro Bruno en Mopertui,

kaj kiel li ne trovis dol?a la mielon kiun Renardo gustumigis al li.

Bruno la urso sekvis la serpentan padon kiu tra la arbaro kondukis al Mopertui. ?ar la pordo de la kastelo estis tre mallar?a, li estis devigita halti anta? la unuaj defendejoj. Renardo staris funde de la lo?ejo, dol?e dormetanta; li havis ?emane la korpon de grasa kokino, kaj frumatene li matenman?is flugilojn de dika kapono. Li a?dis Brunoⁿ vokantan lin de ekstere tiel : "Renardo, mi estas kuriero de la re?o. Eliru dum momento por a?di tion kion nia siro sciigas al vi". La alia apena? rekonis grandsinjoron Brunoⁿ, ke li ekser?i kian kaptilon li povus meti al li. "Grandsinjoro Bruno, li respondas de sia duone malfermita luko, oni vere prenigis al vi tre sennecesan penon. Mi estis forironta al la kortego de la re?o, tuj kiam mi estos man?inta bonegan francan man?a?on. ?ar vi scias tion tiel bone kiel mi, grandsinjoro Bruno, kiam ri?a a? potenca homo venas al kortego, ?iuj rapidas ?irka? li. Oni kverelas por scii kiu tenos lian mantelon, kiu diros al li : Purigu, purigu, siro ! Oni servas al li bova?on je flava pipro, ?iujn delikatajn viandojn kiuj pasas anta? la re?o. Sed estas alie pri tiu kiu ne havas altan oficon kaj multe da mono : oni dirus lin elirintan el la feka?o de Lucifero. Li ne trovas lokon ?e la fajro a? ?e la tablo; li devas man?i sur siaj genuoj kaj la hundoj de amba? flankoj venas forigi de li panon el la manoj. Li trinkas unu mizeran fojon, du fojojn maksimume kaj da plej malbongusta; li tu?as nur unu specon de viando, kaj la servistoj donas al li nur ostojn por ron?i. Magaje forgesita en angulo, li devos kontenti?i per seka pano, dum la grandaj kaj bonaj pladoj, servitaj de kuiristoj kaj seneskaloj al la tablo de la mastro, estas flankenmetitaj por esti sendita al karaj amikinoj de tiuj ?iosciuloj kiujn demono povu forpreni ! Jen, sinjoro Bruno, kial mi trarigardis ?i tiun matenon anta? foriri, miajn proviantojn da pizoj kaj da lardo; kaj kial mi matenman?is ses man?a?ojn el fre?a ?elaro da mielo".

?e ?i tiu vorto de mielo, Bruno, forgesante tion kion li sciis pri la malico de Renardo, ne sukcesis deteni sin interrompi : "Nomini patre christum fil⁽¹⁾, amiko ! Kien vi ja kapablos trovi tiom da mielo ? ?u vi ne volus konduki min tien ? Diable ! ?i estas la afero kiun mi plej ?atas en la mondo". Renardo mirigita tiel facile kapti lin per trompo, moke el?ovas al li la langon, kaj la alia ne rimarkas ke estas la rimeno kiu devas pendumi lin. "Dio mia ! Bruno, li da?rigis, se mi certus trovi en vi veran amikon, mi donus al vi, mi atestigas mian filon Roveloⁿ, tiom de ?i tiu bonega mielo kiom vi povus deziri ?in. Ne necesas ser?i ?in for; ?e la eniro de ?i tiu arbaro kiun gardas la arbaristo Lanfroj. Sed ne, se mi kondukus vin tien nur por pla?i al vi, mi ricevus malbonan kompenson. - He ! Kion vi nun diras, Renardo ? Vi do tre malmulte fidas al mi. - Certe ja. - Kion vi timas ? - Perfida?on, kovarda?on. - Estas la diablo kiu donas al vi tiajn ideojn. - Nu ! Do mi kredas al vi, mi havas nenion kontra? vi. - Kaj vi pravas, ?ar la oma?o kiun mi donis al la re?o Nobla, neniam faros min malsinceran kaj mallojalan. - Mi nun estas konvinkita pri tio, kaj mi havas plenan konfidon al via natura bono".

Por renkonti la deziron de grandsinjoro Bruno, li eliras el Mopertui kaj kondukas lin al la eniro de la arbaro. Lanfroj, la arbaristo, jam fendis la trunkon de kverko kiu devis provizi lin per la tabuloj de granda tablo; li estis enmetinta du kojnojn en la truo por malhelpi ?in refermi?i. "Jen, dol?a amiko Bruno, diras Renardo, tio kion mi promesis al vi. En ?i tiu trunko estas la rezervo da mielo : eniru la kapon kaj prenu la? via pla?o; ni iros trinki poste". Bruno, malpacienca, metas la du anta?ajn piedojn sur la kverkon, dum Renardo grimpas sur liajn ?ultrojn kaj signas al li etendi la kolon kaj anta?enigi la muzelon. La alia obeas, Renardo per unu el siaj kruroj forte eltiras al li kojnojn kaj elsaltigas ilin. La du disaj partoj de la trunko ekproksimi?as kaj la kapo de Bruno restas en malbona ?irka?premo. "Ha ! Nun, diras Renardo ridanta plengor?e, malfermegu la bu?on, mo?to Bruno, kaj ?efe el?ovu la langon. Kia bongusto, ?u ne ? (Bruno tamen eligis akrajn kriojn). Sed kiel vi restas longtempe ! Ho ! Mi bone anta?vidis tion; vi gardas ?ion por vi, sen sciigi tion al mi. ?u vi ne hontas nenion lasi al via amiko ? Se mi estis malsana kaj se mi bezonis iom da dol?a?oj, mi vidas ke vi ne donus al mi molajn pirojn". Tiumomente alvenas la arboristo Lanfroj, kaj Renardo ekkuras. La kampulo vidas dikan urson eni?inta en la arbo kiun li fendis, kaj tuj reirante al la vila?o : "Helpon ! Helpon ! La urso ! Ni kaptis lin". Necesis tiam vidi la kampulojn alkuri kun klaboj, dra?iloj, hakiloj, tuberplenaj dornaj bastonoj. Oni ju?u pri la timo de Bruno ! Li a?das malanta? li Ekfrapa?oⁿ, Batal?atoⁿ Bovinaroⁿ, Balduenoⁿ Brankardujoⁿ, ?ir?enoⁿ Barbedoⁿ la filo de siro Nikolao, Azenpikilon la fetoranto kiu fu?igas la mu?ojn, kaj la bonan su?ilon de teleroj Korbaranoⁿ de la Strato, poste Tigretoⁿ Teda?ulo, Tigroⁿ de la Placo, Gombertoⁿ Fihakiloⁿ, Ponardoⁿ, grandsinjoro Herlinoⁿ, Otranoⁿ la Rufulo, Fal?ilorompantoⁿ provostoⁿ de la vila?o, Humbertoⁿ Pezega?oⁿ, Fu?eroⁿ Galopoⁿ kaj multe da aliaj.

Pro la krioj ?iam pli proksimaj de tiu svarmo da kampuloj, Bruno pripensas. Pli bone estas por li perdi la muzelon ol forlasi sian tutan kapon, la hakilo de Lanfroj certe ne indulgus lin. Li palpas kaj repalpas per siaj piedoj, rigidi?as, sentas la ha?ton de sia kolo rezigni, disi?i, lasante nude la sangajn orelojn kaj vangojn. Estis kun ?i tiaj kruelaj kondi?oj ke la filo de la ursino povis reeniri en posedo de sia kapo; oni ne povintus tajli monsaketon en la ha?to kiun li kunprenis de tio, kaj neniam tiel malbelega besto riskis esti trafita. Li fu?as tra arbaro; la honto esti vidata, la timo esti svenbatata kuni?as por gardi al li fortojn. La arego da kampuloj ankora? persekutis lin. Nun jen li kiu renkonti?as kun la pastro de la paroko, la patro de Marteno de Orleano, kiu ?us returnis sian sterkon. Per la forko kiun li havis en siaj manoj, li frapas Brunoⁿ ?e la lumbon, kaj la granda faranto de kombiloj kaj lanternoj, frato de ?ievro apud Remso, trafas lin per longa korno de bovo kaj rompas ?in sur liaj lumboj. Ho ! Ve al Renardo se iam Bruno povas rekuni?i kun li ! Sed tiu ?i zorgis sin ?irmi en Mopertui, kaj kiam Bruno preterpasis anta? liaj fenestroj, li ne sukcesis bridi sin denove mokpiki lin. "Kiel vi sentas vin, bela sinjoro Bruno, pro voli man?i la tutan mielon sen mi ? Vi vidas al kio la perfido fine kondukas; ne atendu pastron ?e via lasta tago. Sed el kiu kongregacio vi do estas por havi ?i tiun ru?an kapu?on ?" Bruno e? ne turnis la okulojn al li; kion li respondintus ? Li fu?is pli rapide ol la pa?ado, ankora? pensante esti persekutata de Lanfroj, la pastro, la lanternito kaj ?iujn kampuloj de la lando.

Finfine li atingis la lokojn kien la re?o Nobla tenis sian kortumon. Ur?is ke li alvenu, ?ar li kurbi?is pro laceco kaj pro el?erpi?o anta? la sie?oj. ?iu, vidante lin tiel senigita je liaj oreloj kaj je la ha?to de lia kapo, faris pro hororo krucsignon . "He ! Granda Dio, frato Bruno, diras la re?o, kiu sukcesis tiel malbone trakti vin ? Kial demeti vian kapu?on ?e la pordo ? Sed la ceteron, kie vi lasis ?in ? - Siro, diras la kompatinda Bruno kun la plej granda peno, estas Renardo kiu metis min en ?i tiu stato".

Li faris kelkajn pa?ojn, poste falis kiel morta korpo piede de la re?o.