L I B R O _ U N U A _ 18a Aventuro.

Kiel du mona?ejestroj rajdis irante al la Sinodo;

kiel ili renkontis Tibertoⁿ kaj

kiel Tiberto eniris en la pastrejon, rajdanta sur la parad?evalo.

?i tie, la rakonto revenigas nin al Tiberto. Kontenta pro esti akaparinta la andujon, malmulte zorgema pri la ven?aj projektoj de grandsinjoro Renardo, li komencis volupte fermi la okulojn kiam hazarde du pastroj pasis anta? la kruco kiu tiel bone servis lin. Ili iris al la sinodo a? iu episkopa kunvoko. Unu rajdis maljunan ?evalinon, kaj la alia gvidis amblantetan parad?evalon. La pastro kun la ?evalino diras la unua : "Venu do, kamarado; Kian beston ni vidas tien ? - Haltu, ventkapulo kiun vi estas, diras la alia, estas belega sova?a kato, kaj mi estus pli feli?a ol re?o se mi sukcesus kapti lin. ?ia ha?to protektus mian kapon kontra? la malvarmo, mi facile tajlus en ?i grandan kaj bonan ?apon; Dio, sciante la bezonon kiun mi havas, ver?ajne sendis ?in al mi. Tio fakte estas via opinio, ?u ne, Turgiso ? Por nenion perdi, mi volas gardi la voston : ?i donos al la ?apo pli belan aspekton, ?i falos pli agrable sur la nuko. Vidu, kiel ?i estas longa kaj bone densa !

"Tre bone, respondas la alia, sed vi ne parolas pri la parto kiu estas atribuota al mi. - Vian parton ? He ! ?u vi ne vidas, mo?to Turgiso ke mi bezonas la tutan felon ? Tial vi lasos ?in al mi. - Rezigni ?in ? Kial, bonvolu ? ?u mi devas samopinii, ?u vi iam faris ion por mi ? - Plagon al vi ! diras Rufrangiero; de la avarula?oj, oni devas nenion atendi. Ni do dividu, mi konsentas. Sed la rimedo ? - Mi tuj diros al vi : vi deziras fari el ?i ?apon, ?u ne ? Nu, ni donos por ?in taksi, kaj vi pagos al mi la duonon de la valoro. - Ni ankora? faru pli bone, diras Rufrangiero, ?ar mi volas la tutan beston : irantaj kune al la Sinodo, ni devos gasti en hotelon kaj man?i, mi proponas pagi dum la voja?o duoblan pagoparton, sed kondi?e ke vi cedos vian parton de la kato. - Ni ne disputu, respondas Turgiso, mi konsentas tion. - Nur necesas ankora? kapti la katon : kiu ?in taskas al si ? - Ha ! Diras Turgiso, ne estos mi, kiu devas havi ?in kaptu ?in ! - Mi do plenumos tion". Dirinte tion, kaj dum Turgiso iom anta?iris, la bonan Rufrangiero alproksimi?as la krucon kaj levas la manojn; sed, lia parad?evalo estanta ne sufi?e alta, li ne sukcesis atingi la predon. Li tiam decidi?as stari rekte sur la selo, tute persvadata ke sufi?us al li nur ekkapti; sed Tiberto starigas la harojn, svingas al li la ungojn en la viza?on, saltas, sova?e ?iras lin, tiel bone ke Rufrangiero plej rapide deturni?as kaj renverse falas ?e la piedojn de sia ?evalo. Dum la doloro de la falo kaj la mordoj de la kato senigas al li lian spirit?eeston, Tiberto malsupreniras sur la selarkojn kiun la mona?ejestro ?us forlasis; la timigita ?evalo galopege ekfu?as, alvenas hejmen tra la kampoj, kaj eniras en la korton ?e la momento kiam la edzino de la mona?ejestro sin klinis por pluki ligneton. ?i ne vidis la ?evalon kiu, incitita de granda frenezeco, venas trafi ?in ?uste ?e la brusto. "Helpon ! ?tel ! Al la infera diablo !" ?ar tia ?ajnis al ?i Tiberto, ka?ranta sur la selo; sed Tiberto konis la domon, kaj kiam la ?evalo pafi?is al la stalo, li faris salton, kaj la plej trankvile de la mondo, li iris provi skoltadon en la subtegmento de la lo?ejo.

Tamen Rufrangiero rekonscii?is. Li alvokas Turgisoⁿ, kaj petegas lin alkonduki al li sian parad?evalon. Turgiso alvenas : "Ha ! Monsinjoro ?u vi estas vundita ? - Vundita, ne; sed bu?ita. Tio ne estas kato, ?i estas demono kun kiu ni traktis. Ni estas ensor?itaj, ni estas kondamnitaj; ?i tiu loko estos fatala al ni. Kaj mia parad?evalo ! Mia parad?evalo !" Tiam li komencas sian litanion, li diras Kredon, Miserere^on(1), Patronian, kaj Turgiso kantas la responsoriojn. Post esti longtempe atendinta ?u la ?evalo revenu, ili ankora? faras krucosignon, rezignas pri la sinodo kaj revenas al la lo?ejo. "He ! Kion vi havas ? diras la plendema edzino de Rufrangiero. - "Ni havas, respondas la mona?ejestro, ke la diablo batis nin, min kaj monsinjoro Turgiso de Longarbusto; ke li ensor?is nin kaj ke, sen niaj pre?oj kaj niaj krucosignoj, li estus forpreninta nin amba?".

Noto de la eldonisto : La justeco devigas nin deklari ke la aventuro de la dividita andujo ne estas rakontita de ?iuj historiistoj avanta?e al Tiberto : pluraj subtenas ke Renardo denove ?i tie trovis la plej bonan lerta?on. Estis facile anta?vidi ke ?i tiuj du majstroj pri ?iaj fripona?oj havus siajn ekskluzivajn subtenantojn, kaj ke la senpartia ju?isto ?iam malfacile donus avanta?on al unu el la du super la alia. Mi volas ?i tie esti nur la raportanto. Tiuj do kiuj priskribas al ni Tibertoⁿ kiel viktimo de Renardo raportas la rakonton pri la andujo kiel vi estas vidonta.