L I B R O _ U N U A _ 17a Aventuro.

Kiel Renardo kaj Tiberto, denove bonaj amikoj, malkovras andujon,

kiun Tiberto kunprenis kaj kiun Renardo ne man?is.

Vi vidis kiel Renardo malfacilege eltiris sian kruron el la terura kaptilo. Kiam li estis iom ripozinta per malkvieta dormo, li mal?oje da?rigis sian vojon, lamante kaj incitita de kruela malsato. Tiberto kredis lin vere mortan, kiam li vidis lin alveni al li, kun subtirita vosto, la okulo dol?a kaj bonvola. Ne estas ?ar vidante tiu kiu tiel bone moktrompis lin, ke la sango ne furioze ekbolis en li; sed por certigi sian ven?on, li sentis ke necesis sin devigi.

"He ! Tiberto, kio vin venigis ?i tien, li diras al li, vidante lin fu?i. Nu ! Nu ! Ne kuru tiel rapide. Lasu min diri al vi kelkajn vortojn : ?u vi forgesis la ?uritan fidelecon ? Se vi povus supozi de mi la plej malgrandan rankoron, vi forte erarus. Al Dio pla?u ! Mi reiris ?i tiun vojon, nur kun la espero rekuni?i kun vi, kiel lojala kavaliro". Pro tiuj vortoj la?te prononcitaj, Tiberto malrapidigas la pa?adon; li e? haltas, zorgante tamen bone pretigi siajn ungojn. Pri Renardo, el?erpita pro malsato kaj laceco, li estis ankora? malpli inklina ol la anta?tago okazigi deklaratan lukton. "Vere, kara Tiberto mia, li diras, la mondo estas tre kruela, oni ne plu distingas bonkorecon en ?i; oni pensas nur trompi la aliajn, kvaza? la malbona fido ne estis ?iam punita. Mi diras al vi tion pro tiu granda predikisto, la kamarado Isengrino, kiu anta?nelonge pastri?is : mi ekscias ke li estis ?us surprizita de tiu kiun li volis trompi, kaj lia ekzemplo malblindigis min. Mi ne volas esti traktita kiel li; neniam la malvirtuloj faris bonan finon, kaj cetere mi bonege scias tion kion kostas ne havi veran amikon. Vi, ekzemple, Tiberto, al kiu mi ?iam sentis specialan korinklinon, kiam vi kredis min mortinta, vi forkuris. Ne ?ar vi primokis mian malfeli?on; mi mistraktus tiun kiu akuzus vin pri tio, ?ar estis inter ni ?uritan fidelecon. Sed vere, diru al mi la veron, kara Tiberto : vi havis grandan kor?agrenon, ?u ne, vidante min haltita en la kaptilo, kiam la hundoj diligentis ?e miaj flankoj kaj kiam la kampulo levis por mi sian toporon ? Li kredis mortigi min per la bato, kaj per la bato, li liberigis min, tiel bone ke, dank'al Dio, mi konservis mian ha?ton. - Mi vere ?ojas pro tio, diras Tiberto. - ?u ne ? Mi certis pri tio, kvankam vi eble iom helpis peli min en tiu malbona kaptilo, tio kiun mi pardonas al vi, kaj tutkore. Sed mi diras, ne por ripro?i tion al vi, ke vi povintus agi iom pli kompateme. Ni ne plu parolu pri tio !"

Tiberto, post ?i tiuj dol?aj paroloj, malvigle respondis certigante pri siaj bonaj intencoj; kaj ?ar oni ?ajnis preta kredi lin, li proponis renovigi sian oma?on, dum Renardo sin devontigus defendi lin malgra? kaj kontra? ?iuj. Jen la paco denove subskribita, paco kiun amba? intencas teni kiel kutime.

Ili sekvis, sen multe babili, la ireblan padon, turmentitaj de preska? egala malsato, kiam ili renkontas grandan andujon forlasitan apud la vojo, ?e la eniro de plugita tereno. Renardo ekkaptas ?in unue. "Mi partoprenas en tio ! tuj kriis Tiberto. - Certe ja, respondas Renardo; se mi senigus vin je tio, kio fari?us la ?urita fideleco ? - Nu, ni dividu kaj ni man?u. - Ne, dol?a amiko, la loko ne staras sufi?e aparta; ni ?i tie estus malkomfortaj. Necesas kunporti ?in aliloken. - Mi konsentas, ?ar vi volas tion".

Renardo prenas la andujon en la mezo, tiel ke la amba? finoj pendis. Tiberto sekvis lin, zorgoplena pri tio kion li enpense havis. Ha ! se li mem tenus la delektindan pecon, li estus pli certa havi almena? sian parton. "He, Dio mia ! li diras, kamarado, kiel do vi tenas ?i tiun andujon ! Vi lasas la finojn treni?i en la polvo kaj vi malsekigas la mezon per via salivo; tio estas por na?zi. Se vi da?rigas, mi cedos al vi mian parton. Ho ! kiel mi alie portus ?in ! - Kiel vi portus ?in ? - Vi estas vidonta : mi anka? devas havi la tutan penon, ?ar vi unue vidis ?in". Renardo, ?ion bone konsiderinta, lasis lin fari. ?ar, li pensis, la ?ar?o embarasos lin, kaj mi pli facile mastros lin.

Tiberto prenas la andujon, premas unu el la finoj inter siaj dentoj, svingas ?in kaj ?etas ?in sur sian dorson. "Vi vidas, kamarado, li diras, tio nomi?as porti andujon. ?i ne prenas polvon kaj mia bu?o tu?as nur tion kion oni ne man?as. Ni sekvu la vojon; ?i alvenigas al la kruco kiun ni tie videtas sur tiu alta?o, bonan lokon por komforte man?i; oni ?iuflanke vidas, oni ne timas surprizon". Renardo ne tro multe samopiniis; sed la kato, sen atendi permeson, kuregis, kaj estis Renardo kiu sekvis lin. "Atendu min do ! Kamarado. - Sed vi, reparolas Tiberto, ur?u la pa?on, se vi volas alveni akurate".

Kiam li estis ?e la supro de la teramaso, Tiberto kiu, ekde sia plej frua infana?o lernis la arton supren- kaj malsupren-iri, stre?as la piedojn, kaj dank'al siaj ungoj, facile grimpas sur la brakojn de la kruco. Li tie haltas ronronante, dum Renardo alvenas : "He ! Tiberto, kiel vi komprenas tion ? - Kiel necesas, kamarado. Grimpu, ni man?os kune. - Tio estus malfacila por mi, vi devas malsupreniri. Vi scias al kiu la andujon apartenas; tio cetere estas sanktigita objekto kiun necesas disdividi anta? ol man?i. Gardu la duonon kaj ?etu al mi la alian; tiel nia asocio estos agnoskita. - Ha ! Renardo, kion vi diras nun ! ?u vi estas ebria ? Mi ne farus tion por cent pundoj. Jes, la andujo estas simbolo de fido, kaj estas pro tio ke oni ne povas pli bone man?i tion ol sur iu kruco a? en iu pre?ejo. Oni devas plene riverenci al ?i. - Sed, diras Renardo, ne estas loko por du sur via kruco; vi scias tion, insidema kavaliro. Vi ?uris al mi vian fidelecon, ?u vi jam rompas vian promeson ? Kiam du amikoj estas kune, se ili ?ance trovas fortunon, ili devas dividi; faru do tie supre la dividon de la andujo kaj ?etu mian parton; mi akceptas mian pekon. - Vere, respondas Tiberto, vi estas pli malbona ol herezulo; vi volas ke mi for?etu tion kion oni devas teni kun la plej alta respekto ! Necesus ke la vino bone ebriigu min por tiel iri kontra? la fido; ?ar, fine, mi ripetas tion, tio estas andujo, afero kiun necesas gardi inter la fingroj. A?skultu min : se vi kredas min, ?ifoje vi abstinos ?in; sed la unua kiun ni trovos, mi promesas tion al vi, ?i estos via. - Almena? Tiberto, lasu fali kelkajn pecetojn de tiu ?i ! - Ne, vi estas tro glutema; he kio ! ?u vi ne povas atendi ke okazu alia, eble pli bona ?" Li ne diras pli kaj komencis man?i la andujon.

Anta? tiu vido, la koro de Renardo ?velas, liaj okuloj malseki?as. "Mi plezure vidas, diras Tiberto, ke vi ploras pri viaj malnovaj pekoj; Dio, atestanto de via pentado, pardonos vin. - Tio vere troegas ! ekkrias Renardo ?a?manta pro furiozo, vi multekoste pagos tion al mi; ?ar necesos ja ke vi malsupreniru, se nur estus por iri trinki. - Koncerne tion, Renardo, Dio provizis tion. Li praktikis en la kruco truon kie konservi?is la akvo de la lasta pluvo. Estas pli ol necesas por kontentigi mian soifon. - Tamen necesos ke vi malsupreniru. - Ne estos hodia?. - Nu ! Estos post unu monato, unu jaro. - ?u vi restos por atendi min ? - Jes ! E? dum sep jaroj se necesas. - Vi ?urus tion ? - Jes ! Mi ?uras ne forlasi ?i tiun krucon anta? ol vi malsupreniru. - ?u vi scias ke estas damni sin esti ?urrompanto. - Ho ! Mi ne estos tiu; kaj por pli devontigi, mi ?uras tio per la kruco. - Vi afliktas min, Renardo; ?ar vere vi estas neman?inte kaj resti ?i tie dum sep jaroj sen trovi ion por enmeti en la bu?on, tio ?ajnos al vi tre kruela. Sed ?ar vi ?uris tion – Silentu ! - Ho ! Mi bonvolas, tio permesos al mi elfini mian bonegan man?on".

Grandsinjoro Renardo ne longe tenis la ?uron kiun li prononcis. Laniario, kiu elflaris siajn spurojn, eligis vo?ojn, poste la sanghundoj kaj la kur?asistoj. "Kio estas tiu bruo ? li diras kun emocio. - Atendu kaj ?efe ne movu, diras Tiberto; tio estas agrabla melodio, anta?signo de la alveno de ?arma societo kiu venas ?i tien distri?i per petolado. Ili ser?os meson en la ?irka?a?oj, kaj vi oportune estos tie ?ar mi kredas memori ke vi estis pastro".

Renardo ne trovis sian ?eeston tiel necesa en la kunveno. Li levi?is kaj kiam li estis foriranta : "Dio mia, diras al li Tiberto, kion vi estas faranta ? kaj pri via ?uro, Renardo, ?u vi forgesis ?in ? Pensu ke vi ?uldos konton pri tio ?e la lasta Ju?o. Kial timigi vin ? Mi plej bone rilatas kun la hundoj; se necese, mi por vi donos al ili, mian garantion". Renardo ne plu a?skultis lin, li estis for kiam la hundoj alvenis. Tamen, kurante kiel eble plej bone, li grumblis pro la perfida Tiberto kaj promesis al si persekuti lin ?is la morto.