L I B R O _ U N U A _ 15a Aventuro.

Kiel Primoto estis denove mokita de Renardo,

kaj kiel li estis mirakle retenita sur la tombo de sankta martiro.

"Sed, da?rigis Renardo, mi scias ion pli bona ol karnon de kampulo. Apud la loko kie ni estas, trans la he?o kiu fermas ?i tiun ?irka?baritejon, longa aro da grasaj anseroj povus esti por ni, se ni volus tion. - Kie ili estas ? Ni iru tien, sed ?u ne estas dan?ero ? - Ne, ili estas gardataj de iu sola kamparano. - Tio sufi?as, diras Primoto, kaj mi kuras tien. Mi volas alporti unu a? du el ili, kaj ?ifoje ni man?os ilin kune. - Bonan voja?on do ! siro kamarado"; kaj Renardo restas, esperante ke lia kara amiko trovos novajn misaventurojn.

Fakte, Primoto alvenas meze de la grego da anseroj, kaj unue ?io sukcesas al li. Li elektas la plej grasa, atakas ?in kaj jam revenigis ?in, kiam la pa?tisto, revenanta de la arbaro, ekvidas lin kaj ?etas al li la du laniariojn kiuj akompanis lin. La vojo estanta tiel fermita al li, Primoto rezignacias liberigi sian predon, ne sen esti ricevinta ataketojn de la hunda dento. Li revenis al Renardo pli rapide ol li foriris, sed ?ifoje en tre malbona humoro.

"Fulmotondro ! Renardo, li diras alvenante, jam de longe vi malestimas kaj mokas min. Vi nenion atendis de mia morto, sed vi povos bone penti pro esti volanta prepari ?in. Ha ! Mi nun vidas tion : kiam vi sonorigis al mi la sonorilojn, tio estis por alvoki la mona?ejestron; kiam vi sendis min al la komercistoj de haringoj, tio estis por svenbatigi min; kiam vi montris al mi la vojon de la pekla?ejo, tio estis por lasi al la kampulo mian ha?ton kiel garantia?o; vi sciigis al mi anta? momento pri aro da anseroj, kaj vi kalkulis je la hundoj por dis?irigi min. Majstro maliculo ! Vi estas tro lerta; mi tuj pagos definitive ?iujn miajn ?uldojn". Li tiam metas sian furiozan piedon sur la muzelon; Renardo movi?as flanken, sed sentante sin haltigita : "Siro Primoto, li diras, vi malbonuzas vian forton; la potenculoj ne povas sen peko tiel premegi la ordinarulojn. Mi iros plendi al la Re?o, al la Re?ino, al ?iuj egaluloj. Sed mi petegas, almena? a?skultu; vi vidos ke mi ne meritis vian koleron. - Ne, ne ! Tute ne pardono por la perfidulo, la insidemulo, la stratula?o; vi mortos nur per mia mano. - Sed plie ! Bone pripensu pri tio, siro Primoto, se vi mortigos min, vi devos trakti kun multaj homoj. Mi havas filojn, vi scias tion; mi havas gepatrojn, potencajn amikojn; necesos kalkuli kun ili; kaj kiam oni scii?os ke vi surprizis min, sova?e mortigis min, vi estos morte ju?ita a? vi forlasos la landon". ?iuj ?i paroloj nur kreskigas la koleron de Primoto.

Li ekkaptas Renardoⁿ ?e la nuko, ?etas lin teren, piedpremas lin, surpa?as sur lia ventro kaj kovras lin per mordadoj. Renardo jam mortas pro timo morti. Kunigante tiam ?iujn siajn fortojn : "Dankon ! grandsinjoro Primoto : mi ?uras, kaj tio estas mia lasta konfesado, ke mi neniam strebis malutili al vi". ?i tiuj vortoj subite haltigas la koleron de Primoto. La dubo komencas ekregi lin : "Se, tamen, Renardo havis nenion por ripro?i al si !" Renardo vidas la efikon de siaj lastaj paroloj, li da?rigas per pli la?ta tono : "Jes, mi atestigas la relikvojn, mi nesciis ke la anseridoj estis sub la gadado de hundoj. Ne, mi ne fermis la pordojn de la pre?ejo; ne, mi ne divenis ke la fi?vendistoj traktus vin pli malbone ol mi. Mi plorpetas justecon, kaj mi ?urpetas mian edzinon kaj miajn infanojn iri peti ?e la Re?o ven?on pro mia morto".

Primoto ne plu frapis, li cerbumis pri la konsekvencoj de ?i tiu afero. "Nu ! Renardo, mi lasas la vivon al vi, mi volas forgesi ?ion. Staru vin, vi ne plu devas timi ion de mi. - ?u vere mi povas kredi tion ? - Jes, mi pardonas vin. - Kaj kiu certigos tion al mi ? - Se vi volas, mi ?uros tion. - Jes, mi volas tion. - Nu ! Bone. Montru al mi la mona?ejon kies mi atestigos la sanktajn relikvojn. - Estas unu sufi?e najbara; se vi deziras, mi alkondukos vin tien. - Mi konsentas, ni iru !"

Ili ekvojiras, sed Renardo jam meditis novan perfidon. ?e la enirejo de la ?irka?baritejo trovi?is kaptilo konata de li, konsistata de kverka bran?o kurbigita kaj tenita de ?losilo kiun la plej malgranda pezo cedigis. Estas tie kien li kondukas Primotoⁿ. Alvenitaj en tiu loko : "Tie, diras Renardo, ku?as sankta korpo, tiu de konfesanto kaj martiro, dumlonge ermito en ?i tiu mondo, kaj nun en la paradizo. Mi havas grandan devotecon por lia tombo, kaj sen iri pli for, se vi bonvolu ?uri per ?i ke vi ne plu batos min kaj ke vi restos mian fidelan amikon, mi konsideros min kiel kontentigita.

"Mi konsentas pri tio per sankta Agnesa", diras Primoto. Tuj li genui?as, metas la manon super la kaptilo, kaj prononcas tiujn ?i parolojn : "En la nomo de sankta ?ermano, de ?iuj beatuloj kaj de tiu kiu ku?as ?i tie, mi konsentas ne vidi la sekvan tagon se mi gardas rankoron kontra? Renardo kaj se ser?as kverelon kun li kaj kun liaj. - Tiel Dio estu helpo por vi ! respondas Renardo. Tiam Primoto, por sin restari, metas la piedon sur la kurbigita bran?o, la ?losilo eskapas, kaj la piedo restas kaptita en la kaptilo. "Helpon ! Al mi ! Siro Renardo, mi estas kaptita. - Ha ! Vi estas kaptita, perfidulo ! Estas ?ar vi parolis kontra? via penso; estas ?ar vi estas ?urrompanto, kaj jen kial la sanktulo punas vin. Mi ja min detenos de kontra?stari la Divolon; li retenas vin, pre?u lin lasi vin eskapi. Ha ! Mi nun rekonas viajn ?arlatana?ojn, kaj vi vidas tion kiun kostas ne esti lupo de bonfaro".

Tio dirita, Renardo malproksimi?as kaj revojiras al Mopertui. Survoje, li renkontas alian anseridon kiun li ekkaptas, kaj triumfa revenas trovi Hermelinaⁿ kiu ne sciis, ?i kaj siaj infanoj, kiel sufi?e festeni tion. Li gaje rakontis ?iujn lerta?ojn kiujn li ludis dum sia ekskurso, kaj kiel Primoto, ?iam trompita, fine restis en la kaptilo. Hermelina tutkore ridis pri tio : ?i apena? interesi?is pri la frato de Isengrino, kaj tuj kiam ?i retrovis sian baronon kaj partoprenis en lia predo, ?i ne plu vidis tion kio povis resti al ?i por deziri. Koncerne Primotoⁿ, ni ne bone scias tion kio li fari?is. ?u li nur suferis lasi garantie unu el siaj piedoj en la kaptilo, a? ?u li mortis sub la dentoj de la hundoj kiuj trovis lin, estas iu punkto kiun la rakonto ne klarigis ? Nur ekde tiu lasta kaj malfeli?a aventuro, la libro silentas pri li, kaj ebligas al ni supozi ke li eligis sian animon sur la tombo de la sanktulo kiun li havis la malbonan ideon alpre?i.