01 _ Sub la ŝirmo de Dio.

Estis malvarme, estis malhele; pluvo falis gutete kaj dense; du infanoj dormis borde de ?efvojo sub maljuna foliri?a kverko : trijara knabeto ku?is sur amaso da folioj; alia sesjara knabeto, ku?anta ?e liaj piedoj, revarmigis ilin al li per sia korpo.  La etulo surhavis vesta?ojn el lano, ordinarajn sed varmajn; liaj ?ultroj kaj lia brusto estis kovritaj de la jako de la sesjara knabo kiu dormante frostotremis.  De tempo al tempo ektremo skuis sian korpon.  Li surhavis kiel nuran veston, ?emizon kaj pantalonon duone eluzitajn.  Lia viza?o esprimis suferon, larmoj duone sekigitaj ankora? vidi?is sur siaj malgrandaj malgrasigitaj vangoj.  Kaj tamen li dormis per profunda dormo; lia malgranda mano tenis medalon pendantan ?e lia kolo per nigra ?nuro.  La alia mano tenis tiun de la plej juna infano.  Li ver?ajne endormi?is revarmigante ?in al li.  La du infanoj similis unu la alian, ili devis esti fratoj.  Sed la juna havis la lipojn ridetantajn, la vangojn karnodikajn; li certe suferis nek pro malvarmo nek pro malsato kiel sia plia?a frato.

La kompatindaj infanoj ankora? dormis kiam, ?e tagi?o, viro survoje pasis, akompanita de bela hundo, el la specio de hundoj de monto San-Bernardo.

La viro havis la tutan aspekton de soldato.  Li pa?is fajfante, rigardante nek dekstren nek maldekstren; la hundo sekvis pa?on post pa?o.  Proksimi?ante al la infanoj kiuj dormis sub la kverko, sur la rando de la vojo, la hundo suprenlevis la nazon, stre?is la orelojn, forlasis sian mastron kaj ekkuris al la arbo, sen boji.  ?i rigardis la infanojn, flaris ilin, lekis al ili la manojn kaj eligis malla?tan ?emon  kvaza? por alvoki sian mastron sen veki la dormantojn.  La viro haltis, turnis sin kaj alvokis sian hundon :

"Kapitano !  ?i tie, Kapitano !"

Kapitano restis senmove, ?i eligis duan ?emon pli longda?ra kaj pli la?ta.

La voja?anto, divenante ke necesis savi iun, proksimi?is al lia hundo kaj surprizite vidis tiujn du senhelpajn infanojn.  Ilia senmoveco timigis lin ke ili estas mortaj.  Sed, klinante sin al ili, li vidis ke ili spiris.  Li tu?is la manojn kaj la vangojn de la infaneto.  Ili ne estis tre malvarmaj; tiuj de la pli a?a estis tute malvarmegaj.  Kelkaj gutoj de pluvo estis penetrintaj tra la foliaro de la arbo kaj falis sur liajn ?ultrojn nur kovritajn de lia ?emizo.

"Kompatindaj infanoj !  diris la viro duonvo?e; ili estas morti?ontaj pro malvarmo kaj malsato, ?ar mi nenion vidas apud ili, nek paka?ojn nek proviantojn.  Kiel oni lasis kompatindajn etulojn tiom junajn, solajn, sur iu ?efvojo ?  Kion fari ?  Lasi ilin ?i tie, estas voli ilian morton.  Kunkonduki ilin ?  Estas granda vojo por iri kaj mi iras piede; ili ne kapablus sekvi min".

Dum la viro pripensis, la hundo malpacienci?is : ?i komencis boji; tiu bruo vekis la plia?an fraton; li malfermis la okulojn, rigardis la voja?anton kun mira kaj peteganta mieno, poste la hundon kiun li karesis, dirante al ?i :

- Ho !  Silentu, silentu, mi petegas vin; ne bruu, ne veku la povran Pa?lon kiu dormas, kaj kiu ne suferas.  Mi bone kovris lin, vi vidas; li estas bone varma.

- Kaj vi, povra knabo mia, diris la viro, vi estas tre malvarma !

La INFano : Mi, ne gravas; mi estas pli a?a, mi estas forta; sed li, li estas malgranda; li ploras kiam li malvarmas, kiam li malsatas.

La VIRo : Kial vi estas amba? ?i tie ?

INF : ?ar Panjo estas morta kaj pa?jo estis kaptita de la ?endarmoj, kaj ni ne plu havas domon kaj ni estas tute solaj.

VIR : Kial la ?endarmoj forkondukis vian pa?jon ?

INF : Mi ne scias; eble por doni al li panon; li ne plu havis tion.

VIR : Kiu nutras vin ?

INF : Tiuj kiuj bonvolas.

VIR : ?u oni sufi?e donas al vi ?

INF : Kelkfoje, ne ?iam; sed Pa?lo ?iam havas sufi?e.

VIR : Kaj vi, vi do ne man?as ?iutage, ?u ?

INF : Ho ! mi, ne gravas, ?ar mi estas plia?a.

La viro estis bona; li sentis sin tre kortu?ita de ?i tiu frata sindonemo kaj decidi?is kunkonduki la infanojn kun li ?is la sekva vila?o.  "Mi trovos, li diris al si, ian bonan animon kiu ekzorgos pri ili, kaj kiam mi revenos, ni vidos kion ni povos fari kun ili.  La patro eble estos reveninta".

VIR : Kiel vi nomi?as, povra knabo mia ?

INF : Mi nomi?as Jakobo, kaj mia frato estas Pa?lo.

VIR : Nu, mia malgranda Jakobo, ?u vi volas ke mi kunprenu vin ? Mi prizorgos pri vi.

JAKobo : Kaj Pa?lo ?

VIR : Anka? Pa?lo; mi ne volus disigi lin de tia bona frato.  Veku lin kaj ni foriru.

JAK : Sed Pa?lo estas laca; li ne kapablos pa?i tiel rapide kiel vi.

VIR : Mi metos lin sur la dorson de Kapitano; vi tuj vidos.

La voja?anto delikate levis la etan Pa?lon ankora? dormantan, metis lin rajde sur la dorson de la hundo ripozigante lian kapon sur la kolon de Kapitano.  Poste, li demetis sian bluzon kiu kovris lian militan jakon, envolvis la etulon en ?i kvaza? per kovrilo, kaj por malhelpi lin fali, nodis la manikojn sub la ventro de la hundo.  "Jen, prenu vian jakon, li diris al Jakobo, transdonante ?in al li; surmetu ?in sur viajn magrajn malvarmegajn ?ultrojn kaj ni foriru".

Jakobo stari?is, ?anceli?is kaj refalis surgrunden; dikaj larmoj ruli?is el liaj okuloj; li sentis sin malforta kaj frostita, kaj komprenis ke anka? li ne povus pa?i.

VIR : Kio do okazas al vi, povra knabo mia ?  Kial vi ploras ?

JAK : Estas ke mi ne plu povas pa?i, mi ne plu havas fortojn.

VIR : ?u vi sentas vin malsana ?

JAK : Ne, sed mi estas tro malsata, mi ne man?is hiera?, mi havis nur unu panpeco por Pa?lo.

Anka? la viro sentis siajn okulojn malseki?i.  Li elprenis el sia dusako dikan panpecon, froma?on kaj soldatbotelon da cidro kaj proponis al Jakobo la panon kaj la froma?on dum li mal?topis la botelon.

La okuloj de Jakobo ekbrilis.  Li estis enmetonta la panon al sia bu?o kiam iu rigardo ek?etita al lia frato lin haltigis.  "Kaj Pa?lo ?  li diras, li havas nenion por matenman?i.  Mi tuj gardos tion por li".

VIR : Mi ankora? havas por Pa?lo, knabo mia, man?u, povra infano, man?u sen timo.

Jakobo ne bezonis dirigi tion dufoje.  Li man?is kaj trinkis kun ?uo, ripetante dekfoje : "Dankon, mia bona sinjoro, dankon...  Vi estas tre bona.  Mi pre?os al la sankta Virgulino por fari vin tre feli?a".

Kiam li estis sata, li sentis reveni siajn fortojn kaj diris ke li estis preta pa?i.  Kapitano restis senmove apud Jakobo.  La varmo de ?ia korpo revarmigis la etan Pa?lon kiu dormis pli profunde ol iam.  La viro prenis la manon de Jakobo, kaj ili ekvojiris sekvitaj de Kapitano kiu trankvile pa?is sen permesi al si la plej malgrandan salton a? ian ?an?on en sia regula pa?ado, pro timo veki la infanon.  La viro pridemandis Jakobon piedirante.  Li scii?is de li ke lia patrino mortis post esti longe malsana, ke oni vendis ?iujn iliajn belajn vesta?ojn kaj iliajn beletajn meblojn, ke fine ili man?is nur panon, ke ilia pa?jo estis ?iam malgaja kaj ser?is laboron.

"Iam, li diris, ?endarmoj venis preni pa?jon.  Li ne volis iri kun ili.  Li ?iam diris, kisante nin : 'Miaj kompatindaj infanoj !  miaj kompatindaj infanoj !'  La ?endarmoj diris : 'Vi tamen devas veni, knabego mia, ni havas ordonojn'.

"Poste iu ?endarmo donis panpecon al mi kaj diris al mi : 'Restu tie kun via frato, etulo, mi revenos kunpreni vin'.

"Mi donis panon al Pa?lo, kaj atendis dum momento, sed neniu venis.  Tiam mi prenis Pa?lon per mano kaj ni pa?is longan tempon.  Mi vidis domon kie oni man?is, mi demandis supon por Pa?lo.  Oni sidigis nin ?e la tablo, kaj oni donis grandan teleron da supo al Pa?lo, kaj anka? al mi.  Poste oni ku?igis nin sur pajlo.  Kiam ni estis vekitaj, oni donis al ni lakton kaj panon.  Poste oni metis panon en niajn po?ojn, kaj oni diris al mi : 'Iru, etulo mia, sub la gardo de Dio'.

"Mi foriris kun Pa?lo, kaj ni pa?is tiele dum multaj tagoj.  Hiera? la pluvo venis, mi ne trovis domon, mi donis al Pa?lo la panon kiun mi gardis.  Mi amasigis por li foliojn sub la kverko.  Li ploris ?ar li malvarmis, tiam mi memoris ke Panjo diris al mi : 'Pre?u la sanktan Virgulinon, ?i ne forlasos vin'.

"Mi pre?is la sanktan Virgulinon.  ?i donis al mi la ideon demeti mian jakon por kovri la ?ultrojn de Pa?lo, poste ku?i min sur liaj kruroj por varmigi ilin.  Kaj tuj li endormi?is.  Mi estis tre kontenta.  Mi timis movi por veki lin, kaj mi dankis la bonan sanktan Virgulinon.  Mi petis ?in doni al mi morga? tagman?on ?ar mi estis tre malsata kaj havis nenion por Pa?lo.  Mi ploris, kaj poste mi anka? ekdormis.  Kaj la Virgulino venigis vin sub la kverkon.  ?i estas tre bona, la sankta Virgulino.  Panjo tre ofte diris tion al mi : 'Kiam vi bezonos ion, petu tion al la sankta Virgulino, vi vidos kiel ?i a?skultos vin'.

La viro ne reagis, li premis la manon de la eta Jakobo pli forte en la sia, kaj ili da?rigis silente pa?i.  Post kelka tempo, la viro ekrimarkis ke la pa?ado de Jakobo malrapidi?is.  "?u vi estas laca, infano mia ?"  li bonkore diris.

JAK : Ho !  Mi ankora? povas iri.  Mi ripozos en la vila?o.

La viro prenis Jakobon kaj metis lin sur siajn ?ultrojn.  "Ni pli rapide iros tiel", li diris.

JAK : Sed mi estas peza; vi lacigos vin, mia bonulo.

VIR : Ne, etulo mia, ne turmentu vin.  Mi portis pli pezan ol vi kiam mi estis soldato kaj militanta.

JAK : Vi estis soldato; sed ne ?endarmo ?

VIR (ridetante) : Ne, ne ?endarmo; mi reeniras en la hejmlandon post esti plenuminta mian tempon.

JAK : Kiel vi nomi?as ?

VIR : Mi nomi?as Mutie.

JAK : Mi neniam forgesos vian nomon, sinjoro Mutie.

MUTie : Mi anka? ne forgesos la vian, mia eta Jakobo; vi estas brava infano, bona frato.

Ekde kiam Jakobo estis sur la ?ultroj de Mutie, tiu ?i pa?is multe pli rapide.  Ili ne malfruis alvenis en vila?o ?e la enirejo de kiu li ekvidis bonan gastejon.  Mutie haltis ?e la pordo.

- ?u estas lo?ejo por mi, por tiuj ?i infanetoj kaj por mia hundo ?  li demandis.

- Mi gastigas homojn, sed ne bestojn, respondis la gastejestro.

- Do vi havos nek la viron nek lia sekvantaro, diris Mutie da?rigante sian vojon.

La gastejestro rigardis lin foriri kun ?agreno.  Li pensis ke malpravis forpeli viron kiu ?ajnis ami sian hundon kaj siajn infanojn, kaj kiu eble estus bone paganta.

- Sinjoro !  Hej ! Sinjoro la voja?anto !  li kriis kurante post li.

- Kion vi volas al mi ?  diris Mutie turnante sin.

BNR (la gastiganto) : Mi havas lo?ejon, Sinjoro, mi havas ?ion kio necesas al vi.

MUT : Gardu ?in por vi, ulo mia; la unua vorto estas ?efa por mi.

BRN : Vi ne trovos pli bonan gastejon en la tuta vila?o, Sinjoro.

MUT : Des pli bone por tiuj kiujn vi gastigos.

BRN : Vi ne faros la ofendon rifuzi al mi la lo?ejon kiun mi proponas al vi.

MUT : Vi ja faris al mi la ofendon rifuzi tiun kiun mi petis al vi.

BRN : Dio mia, estas ?ar mi ne rigardis vin, mi parolis tro rapide.

MUT : Kaj mi anka?, mi ne rigardis vin; nun kiam mi vidas vin, mi dankas vin pro tro rapide paroli, kaj mi iras aliloken.

Mutie, turnante al li la dorson, direktis sin al alia gastejo kun modesta aspekto, kiu trovi?is ?e la fino de la vila?o, lasante la unuan gastejestron palan pro kolero, kaj tre ?agrenitan esti maltrafantan okazon akiri monon.