28 _ La geedziĝfesto.

La generalo iris kontroli la kuiradojn de la festo por la morga?o kaj ?iujn pretigadojn por la festo kiu nepre fini?is per balo kaj piroteknika?oj.  ?e la nokti?o, li iris enliti?i, la tago estis laciga, li ronkis dum dek horoj seninterrompe sen movi?i.

Ni kuni?is je la sepa por matenman?i : la feli?o estis sur ?iuj viza?oj.

ELF : Ankora? iu danko aldirektita al vi, mia bona generalo, ni trovis en niaj ?ambroj niajn tualetojn por tiu ?i mateno.

GNR : ?u vi opinias la viajn la? via gusto, sinjorinoj ?

ELF : ?armaj, belegaj, kaj centoble super tio kion ni donus al ni, se ni devus a?eti ilin, mia bona generalo.

GNR : Mi ?atus vidi tiun ?iun sur vi, mia Elfnjo, kaj mi anka? volas vidi vian fratinon en pompa tualeto.

La du fratinoj aparti?is kun la infanoj kiuj ne regis sin pro la ?ojo surmeti la belajn vestojn, la lakitajn altajn ?uojn, la ?emizojn kun manikoj kun butonoj pretigitaj por ili.

La generalo kaj Mutie restis solaj.  La rigardoj de Mutie esprimis profundan dankemon kaj puran feli?on.  Li renovigis siajn dankojn per vortoj kiuj kortu?is la generalon.

- Estu certa, mia amiko, li respondis al li, ke via feli?o tre feli?igas min mem, mi ne plu sentas min sola a? forlasita.  Mi scias ke vi ?iuj amas min malgra? miaj azena?oj kaj miaj stranga?oj.  La memoro kiun mi kunprenos de ?i tie, ?iam estos al mi milda kaj kara.  Sed necesas ke anka? ni, ni pensu pri nia tualeto.  Necesas ke ni feste vestu nin, vi la edzi?anto, kaj mi anstata?anta la patron de la edzini?anto... kaj anka? la via, mia kompatinda infano.

Mutie denove dankis lin intense, kaj ili disi?is.  Derigni atendis la generalon por helpi dum lia tualeto kiu estis longa kaj kiu vidigis la tutan amplekson de sia persono.  Parada uniformo de general-le?tenanto, uniformo brodita de oro, blanka pantalono, lakitaj botoj, la granda kordono de Sankta-Anna kaj de Sankta-Aleksandro, ordenoj el diamantoj, la spado kun tenilo el diamantoj, kaj amaso da dekoracioj de eksterlandoj de Rusio.

Elfia ne malfruis aperi, beleta kaj ?arma, kun sia robo el blanka tafto, sia vualo el punto, sia krono el blankaj rozoj kaj folioj de oran?arbo.  Orelringoj, bro?o kaj harpingloj el oro kaj perloj kompletigis la belecon de ?ia tualeto kaj de ?ia persono.  Sinjorino Blidot havis elegantan tualeton konvenan por sia dudek na? jaroj kaj por sia vidvina stato.  Mutie havis sian tute novan ri?an kostumon de Zuavo kiu valorigis la belecon de lia talio kaj de lia viza?o.  La infanoj estis agrablaj kaj belegaj.  Derigni estis ta?ge vestita, sen eleganteco kaj tutnigre.  Nur li havis mal?ojan nuancon sternita sur sia viza?o.  Tiu ?i geedzi?o memorigis al li pri lia propra, malpli brila, kun perspektive la sama feli?o, kaj tiu feli?o fini?is per longa suferado.  Li anka? timis por siaj infanoj la ?an?ojn kiujn certe okazigus tiu geedzi?o.  Kaj plie, ?u sia reveno al li ne devigus lin disigi siajn infanojn de Sinjorino Blidot kiun ili tiom amis ?  La propono dela generalo sen?ese revenadis al li.  Li ne sciis kiun decidon preni : rifuzi ?in, estis re?ovi siajn infanojn en mizero; akcepti ?in, estis sekurigi ilian estontecon, sed per kiu kosto !  Kia voja?o !  Kia necerta situacio !  kia klimato por alfronti !  Kaj kia ?agreno suferigi ilin senigante ilin de la zorgoj kaj de la tenero de sinjorino Blidot !  Estis ?i tiuj pripensoj, vekitaj de la geedzi?o de Elfia kiuj afliktis lian fizionomion.  La generalo rigardis ?in dum momento, divenis liajn zorgojn : "Kura?on, mia amiko, li diris al li.  ?u mi estas for, mi.  Mi aran?os vian vivon kiel mi aran?is tiun de Mutie.  Vi havos viajn infanojn kaj ankora? feli?on anta? vi".

Derigni malgaje ridetis dankante la generalon kaj strebis forskui la dolorajn pensojn kiuj obsedis lin.

La atestantoj, la geknaboj de geedzi?o ne malfruis alveni.  ili ?iuj rigardis kun admiro la brilan generalon, la belegan zuavon kaj la tualeton de la edzini?anto.  Estis belega vetero, bela suno de la monato de a?gusto, sed sen tro de ardo, kaj neniu vento.

Ni ekiris al la urbodomo.  Kiel la anta?tagon, la generalo donis la brakon al Elfia kaj Mutie al sinjorino Blidot.  Derigni kaj la infanoj sekvis.  ?e la urbodomo, la laika geedzi?o rapide fini?is, kaj oni direktis sin al la pre?ejo.  Tie atendis ilin nova surprizo.  La tuta pre?ejo estis drapirita de bluo, blanko kaj oro.  Ri?a garnituro de altaro, kandelingoj, vazoj kaj floroj, ?irka?is la tabernaklon el orita bronzo arte ellaborita.  La preposto surmetis belegan kazublon el ?tofo dirita oran pluvon.  La kantoroj havis ru?ajn kaj orajn ?ormantelojn.  Pre?ose?oj, novaj kaj brilaj, estis pretigitaj por la helpantoj; la pre?ose?oj de la geedzi?antoj estis kovritaj de tega?oj el ru?a veluro.  La generalo kaj sinjorino Blidot metis sin unu dekstren, alia maldekstren de la geedzi?antoj.  ?iu loki?is, kaj la ceremonio komencis.

Jakobo kaj Pa?lo tenis la kovrotukon⁽¹⁾ super la kapo de la juna paro.  Ili estis, post Mutie kaj Elfia, la plej feli?aj de la tuta kunveno, ?ar neniu zorgo, neniu maltrankvilo, neniu dolora memoro sin miksis kun ilia ?ojo.  Sinjorino Blidot kontemplis ilin kun amo kaj orgojlo.  Sed subite ?ia viza?o malgaji?is, ?etante simpatian ekrigardon al Derigni.  La mal?ojo de lia rigardo malka?is al ?i la maltrankviloj kiuj turmentis lin, kaj anka? al ?i, la apartigo de la infanoj ?ajnis terura kaj proksima.  ?i provis forpeli tiun ?i kruelan penson kaj anta?decidis malkonfuzi la temon kun Derigni dum la plej sekvonta okazo.

La ceremonio estis fini?inta.  Elfia estis la edzino de Mutie kiu ricevis ?in en la sakristio el la manoj de la generalo.  Ili amba? aspektis radiantaj.  Mutie kunprenis sian edzinon, kaj la? la rekomendo de la generalo, kondukis ?in en la domon de la Dankema Generalo, kien devis kuni?i la gastojn.  La tuta festantaro sekvis la geedzi?intoj, la generalo ankora? anta?e, sed ?ifoje kondukante sinjorinon Blidot^on anstata? Elfiaⁿ.

GNR : Kiam estos via geedzi?ofesto, mia edzineto ?

BLD : La mia ?  Ho !  generalo, neniam !  Vi povas kredi min.  Mi sufi?e ricevis de la unua.

GNR : Kiel vi diras tion, mia povra edzineto !  Vi havas funebran mienon.

BLD : Ho !  generalo !  Estas ke mi estas senesperigita !

GNR : Iu tago kiel tiu ?i ?  Nekredebla !

BLD : Generalo, vi scias ke Jakobo kaj Pa?lo estas mia plej kara, mia plej arda korinklino.  Jen ilia patro reveninta, ?u li forlasos ilin al mi ?  ?u li iam konsentos disi?i de ili ?

GNR : Sincere, mi ne kredas tion, mia bona amiko.  Sed diable, ni ne jam estas tie !  Kaj plie, ?u mi estas for, mi.  Do fidu al la maljuna generalo.  Vidu la geedzi?ofeston, la kontrakton, la tagman?on kaj ?ion, vi estis zorgoplena, malkvieta !  Nu !  Kion vi diras pri tio ?  ?u mi bone estris la aferon ?  ?u io mankis al ni ?  Same por la infanoj, mi diras al vi.  Estu trankvila, dependos de vi ?iam gardi ilin, kun la decidpovo de patrino.

BLD : Ho !  Se tio dependus nur de mi, tio estus farita !

GNR : Bone !  Memoru tion kion vi ?us diris.  Mi ?iatempe kaj ?ialoke memorigos tion al vi, kaj vi havos viajn infanojn.  Jen ni estas alvenintaj, ne plu da mal?ojo, ni pensu nur amuzi?i, sen forgesi trinki kaj man?i.

La generalo forlasis sinjorinon Blidot^on por ?etis ekrigardon al tagman?o.  ?io estis preta, li estis kontenta pri la ?enerala aspekto kaj revenis apud Elfia por informi ?in ke oni tuj servos.  La funda pordo malfermi?is, kaj ?efservisto, en pompa pariza uniformo, anoncis : "La generalo estas servita".

Grandega ?ambro prezentis sin ?e la vido de la gastoj mirigataj kaj de Elfia ravata.  La korto estis ?an?ita al man?o?ambro.  Ru?aj tapetoj ornamis ?iujn murojn, ?iu vitrotegmento lumigis ?in de supre, la tablo kun kvindek du man?ilaroj estis belege provizita kaj ornamita per kristala?oj, per bronza?oj, per kandelabroj, ktp.

La generalo donis la brakon al Elfia kiun li sidigis siadekstre, siamaldekstre, la preposton, apud Elfia, ?ian edzon, apud la preposto, la notarion.  Vidalvide al la generalo, sinjorinon Blidot^on, ?iadekstre, Derigni^on kaj liajn infanojn, ?iamaldekstre, la urbestron kaj la adjunkton.  Poste la aliaj gastoj metis sin la? sia oportuno.

- Krustaca supo kun kankroj !  Testuda supo !  anoncis la ?efservisto.

?iuj volis gustumi amba? por scii kiu estis la plej bona.  La demando restis sendecida.  La generalo gustumis, aprobis, kaj repetis dufoje.  Oni frande ?ui, la potlekistoj rigardis kun avidaj okuloj tion kio restis pri la nekonataj kaj admirindaj supoj.

- Rombo sa?co salikoko !  Salmo imperia sa?co !  Fileoj de kapreola?o madejrovina sa?co !

La silento regis inter la gastoj, ?iu man?is, frandi.  Kelkaj maljunuloj ploris pro kormoli?o fare de la bongusto de la tagman?o kaj de la mal?paremo de la generalo.  La civitano kiu tiel bone konis Parizon kaj ?iajn teatrojn la?te la?dis : "Bone !  Bonege !  Bone kuirita, bona sa?co !  Kiel ?e Verio".

- Flugiloj de perdrikida?oj kun trufoj !

?enerala movado, neniu el la gastoj gustumis a? flaris en sia vivo trufon.  Tial la ?efservisto rigardis sin tre feli?a pro povi disdoni tion al la tuta tablo.  La plado malpleni?is ?iun minuton, sed ?iam estis anstata?o, dank'al la anta?zorgo de la generalo kiu diris : "Ni estos kvindek du, kalkulu je cent kvar man?eguloj, kaj vi ne havos resta?ojn".

- Kortobirda?oj kun kremsa?co !  reparolis la ?efservisto kiam la perdrikida?oj kaj la trufoj malaperis sen lasi spurojn de ilia pasado.

Jakobo kaj Pa?lo man?is ?is tiam sen diri vorton.  ?e la vido de la kortobirda?oj, ili fine distingis tion kion ili man?is.

- Ha !  Finfine jen viando, ekkriis Pa?lo.

- Viando ?  vortigis la generalo indignigita, kie vi vidas viandon, mia knabo ?

JAK : Jen, generalo, en tiu ?i plado.  Estas la kokida?oj de onklino Elfia.

GNR indignigita : Mia bona sinjorino Blidot, mi petegas, klarigu al tiuj infanoj ke estas kaponina?oj de Manso, la plej fajnaj kaj la plej delikataj kiu eblas man?i !

ELF ridanta : ?u vi opinias, generalo, ke miaj kokida?oj ne estas fajnaj kaj delikataj ?

- Viaj kokida?oj !  Viaj kokida?oj rebatis la generalo katenante sian indignon.  Mia infano, sed tiuj ?i bestoj kiujn vi man?as estas kaponinoj plen?topitaj de graso, la karno pro tio estas frandinda...

- Kaj miaj kokida?oj ?

GNR : Ne kredeble !  Viaj kokidoj estas sekaj bestoj, nigraj, mizeraj, kiuj tute ne similias al tiuj ?i grasaj kaj admirindaj kortobirdoj.

ELF : Pardonu, mia bona generalo; tio kion mi diras pri tio, estas por senkulpigi la etuloj, tie, kiuj nenion komprenas pri la grandioza tagman?o kiun vi faris nin man?i.

GNR : Bone, mia infano !  Ni ne perdu nian tempon por paroli, ni ne perturbu nian digeston por diskuti, ni man?u kaj trinku.

La generalo ektrinkis sian dekan glason da vino.  Oni jam servis madejra-, bordoza- (Lafito), burgonja-, rejnlanda- vinojn el tre alta kvalito.  Ni komencis vigli?i, ne plu man?i per sama ardeco.

- Rostitaj fazana?oj !  Tetra?oj !  Bonazia?o !

Ia tremeto de surprizo kaj de kontenteco trairis la ?ambron.  La generalo rigardis kun mieno de triumfanto tiujn ?iujn viza?ojn kiuj esprimis la admiron kaj la dankemon.

Kompleta sukceso, restis nur kelkajn ostojn kiujn la malbonaj dentoj ne sukcesis krakma?i.

- ?inkoj de aprido !  Omaroj salatpreparite !

?iu gustumis, ?iu man?is, kaj ?iu petis tion denove.

La vico de la legomoj finfine alvenis.  Ni sidis ?etable de du horoj.  La infanoj de la geedzi?ofesto, kun unuatempe Jakobo kaj Pa?lo, ricevis permeson eltabli?i kaj iri ludi eksteren; oni devis venigi ilin dum la dol?a?oj.

Post la asparagoj, la fre?aj pizoj, la verdaj fazeoloj, la far?itaj arti?okoj, venis la kremojn kirlitajn, ne kirlitajn, glaciigitajn, unuigitajn, dol?acidajn.  Poste la kuka?oj, babaoj, Blanka Monto, Sankta Honorato, froma?kukoj, krokembu?oj plenumis la triumfon de la moderna Vatel kaj tiun de la generalo.  La infanoj estis revenintaj akiri sian porton de franda?oj, kaj ili forlasis la lokon nur kiam ni estis trinkintaj je la sanoj de la generalo, de la genovedzoj, de sinjorino Blidot, per ?uinda ?ampano, tro ?uinda, ?ar la plejmulto el la gastoj forlasis la tablon ?anceli?ante kaj estis devigitaj pasigi la efikon de la ?ampano en brakse?oj, kie ili dormis ?is la vespero.

?e la fino de la tagman?o, post la glacioj el diversaj specoj, la ananasoj, la fruktoj el ?iuj sezonoj, la bombonoj kaj aliaj dol?a?oj, Elfia proponis trinki je la sano de la a?toro artisto de la mirinda tagman?o kies ni ?us delekti?is.

La generalo ricevis tiun proponon kun senegala dankemo.  Li vidis ke Elfia sciis taksi bonan kuiradon, kaj en sia ?ojo, li proklamis ?in la perlon inter virinoj.  Ni trinkis je tiu sano anta? la heroo artisto kiun la generalo venigis por komplimenti lin kiu brusto?velis, kiu dankis kaj kiu eksi?is rekompencita de siaj laci?oj kaj siaj zorgoj.

La tago fluis.  La generalo demandis ?u ni ne ?atus finigi per balo.  Ni avide akceptis, sed kie trovi violonon ?  Neniu pensis pri tio.

- Tio ne turmentu vi, ?u mi estas for, mi ?  Ni iru danci sur la herbejon de Elfia, ni certe trovos muziketon.  Ne necesas pli por danci.  La unua violona?o ta?gos al ni.

La geedzi?ofesto direkti?is al la Gardan?elo kiun ni trovis ornamita kiel la anta?tagon.  Ni transiris la ?ardenon.  Sur la herbejo, estis starigitaj du tendegoj : unu por danci, la alia por man?i.  Bufedo triflanke ?irka?is tiun lastan kaj estis, ?is la morga?o, kovrenda per malvarmaj viandoj, per fi?oj, per kuka?oj, per kremoj, ?eleoj.  La tendo de balo estis malfermita ?e unu flanko kaj ornamita ?e la tri aliaj de kandelabroj, floroj kaj kusenbenkoj el ru?a veluro kun oraj fran?oj.  Funde, sur podio, estis orkestro konsistanta el ses muzikistoj kiuj komencis kvadrilon tuj kiam la generalo faris sian eniron kun la novedzino.

La infanoj, la junuloj, la maljunuloj, ?iuj dancis.  La generalo komencigis la balon kun Elfia, valsis kun sinjorino Blidot, dancis, valsis dum la tuta nokto, preska? la tutan nokton, kiel vera vicle?tenanto.  Li abunde ?vitis, sed la ?enerala gajo trafis lin, kaj li efektivigis la a?daca?ojn de junulo.  Elfia kaj Mutie dancis ?is el?erpi?i.  ?iuj faris same, interrompante la dancojn per vizitoj al la bufedoj.  Necesis fari multe por kontentigi la apetiton de la dancistoj.

Je la deka, estis kvaronhora pa?zo por vidi ekbruligi piroteknika?on kiu duobligis la admiron de la gastoj.  Neniam en Lumigni oni eksplodigis nur petardojn.  Tial la memoro de la geedzi?ofesto de Mutie al Gardan?elo estas tiom viva kiom la morga?o de tiu ?i festo tiel kompleta kaj tiel pompa.  Sed ?io havas finon, kaj la laceco sonoris la retiri?on je malfrua horo de la nokto.  ?iu povis finfine enliti?is, feli?a, gaja, el?erpita.

Jakobo kaj Pa?lo dormis ?is la morga?a vespero, vesperman?is kaj denove reenliti?is ?is la morga?o.  Okazis pluraj misdigestoj sekve de tiu festeno de Baltazaro.  La ?iamulo de Parizo preska? mortis pro tio.  La notario nekapablis dum tri tagoj redakti ajnan akton.

La generalo, kiu enloki?is hejme en la eksa gastejo de Burniero kun Derigni, estis iom malsaneta kaj trafita de muskoldoloroj.  Li gardis por sia servado unu el la kuiristoj alvenintaj de Parizo, rekomendante al li sendigi al si proviantojn el ?iu speco.