26 _ Neatendita malavaraĵo.

La morga?o estis la tago de la kontrakto.  ?iu estis malkvieta en la Gardan?elo, oni vidis nenion veni.  La generalo estis trankvila kaj babilema.  Oni matenman?is.  Nur Jakobo kaj Pa?lo estis gajaj kaj viglaj.

La generalo stari?is kaj sciigis ke estis tempo por vesti?i.  ?iu iris en sian ?ambron, kaj el ?iuflanke oni a?dis foriri kriojn de surprizo kaj ?ojo.  Elfia kaj sinjorino Blidot havis robojn el ?an?brila silko, simplajn sed ?armajn; fajnajn ?alojn el brodita silko; kufojn el bela punto.  La rubandoj de Elfia estis ?ielbluaj, tiuj de ?ia fratino estis verdaj kaj ?erizru?aj.  La kolumoj, la manikoj, la ?uoj, la gantoj, la po?tukoj, nenio mankis.  Mutie trovis kompletan komfortan kostumon, Derigni same.  Jakobo kaj Pa?lo, ?armajn ?aketojn el pasamentita drapo kun la resto de la vesta?oj.  Ili ne forgesis siajn po?horlo?ojn, ?iu havis la sian.

La tualetado estis rapide finita, tiom oni ur?i?is vidigi sin.  Kiam ili ?iuj kuni?is en la ?ambro, la generalo majeste malfermis sian pordon.  Tuj li estis ?irka?ita kaj dankita kun vigleco kiu plenigis lin per ?ojo.

GNR : Nu, miaj infanoj, ?u vi alifoje kredos la malnovan Durakinoⁿ kiam li diros al vi : Fidu al mi, ne maltrankvili?u pri io ?

- Bone !  kara generalo !  oni kriis de ?iuj flankoj.

GNR : Mi ripetas al vi, miaj infanoj, ne turmentu vin pri io; ?io estos farita kaj bone farita.  Nun, ni iru akcepti niajn gastojn kaj la notarion.

ELF : Kien tio, generalo ?  kie ili estas ?

GNR : Estas tio kion vi tuj vidos, mia infano.  Nu !  Ni ekpa?u !  Vice maldekstren !

La generalo eliris la unuan, li estis vestita per parta uniformo kun sola insigno sur la brusto.  Li direktis sin al gastejo Burniero, sekvata de ?iuj lo?antoj de la Gardan?elo.  La generalo donis la brakon al Elfia, Mutie al sinjorino Blidot, Derigni donis la manon al siaj infanoj.  La tuta vila?o metis sin al la pordoj por vidi ilin pasi.

- Sekvu, kriis la generalo, mi invitas vin ?iujn !  Sekvu nin, miaj amikoj.

?iuj tuj akceptis la inviton, kaj oni alvenis grandnombre al la gastejo Burniero.  ?uste kiam ili estis anta? la pordo, la tolo de la ?ildo estis elprenita, kaj la entuziasmigata homamaso povis vidi pentra?on bildigante la generalon piedostare.  Li estis en kompleta uniformo, kovrita de medaloj kaj de insignoj.  Super la pordo estis skribita per dikaj oraj literoj : "Al la generalo dankema".

La pentra?o ne estis el alta kvalito, sed la simileco estis perfekta, kaj la brileco de la koloroj pliigis la belecon la? la okuloj de la popolamaso.  Dum kelkaj momentoj, oni a?dis nur bravokriojn kaj klakfrapojn de la manoj.  Samtempe, la preposto aperis sur la perono, li faris signon ke li volis paroli.  ?iu silentis.

- Miaj amikoj, li diris, miaj infanoj, la generalo a?etis la gastejon en kiu li estus pereinta, viktimo de mal?atindaj murdistoj, sen la kura?o de S^ro Mutie kaj de vi ?iuj kiuj alkuris je la alvoko de nia brava ser?ento.  Li volis montri sian dankemon al la familio kiu fari?as tiu de Mutie, akirigante al si tiun ?i gastejo por dis?uti siajn bonfarojn en nia lando.  Multe pli, miaj infanoj, li bonvolis dedi?i la grandegan sumon de cent kvindek mil frankoj por ripari kaj plibeligi nian plorindan pre?ejon, por starigi domon de religiaj flegistinoj, hospitalon, azil?ambron kaj helpojn por la malsanuloj kaj kripluloj de la komunumo.  Jen, miaj infanoj, tio kion ni ?uldos al la donacemo de la dankema generalo.  Tiu ?i ?ildo por ?iam memorigu liajn bonfarojn !

La krioj, la vivuoj duobli?is.  Oni ?irka?is la generalon, oni volis porti lin ?is la interno de la domo.  Li kontra?batalis tion unue kun kvieto kaj digno, poste kun ru?i?aj vangoj, per kelkaj duonvo?aj sakra?oj kaj iom tro fortaj svingadoj de brakoj, de kruroj kaj de ?ultroj, poste finfine per tiel perfortaj movi?adoj ke ?iu retropa?is kaj lasis al li liberan pasejo.

Ni supreniris la peronon, eniris en la ?ambron.  Elfia kaj Mutie trovis sin anta? densa homamaso : la notario, la parencoj, la geamikoj, la genajbaroj, ?iuj estis invititaj kaj plenigis la ?ambron, plivastigita, plibeligita, farbita kaj meblita.  Sie?oj estis sufi?e nombre pretigitaj por ?iuj gastoj.  La generalo sidigis Elfiaⁿ inter li kaj Mutie, sinjorinon Blidot^on ?e sia maldekstro, poste Derigni^on kaj la infanojn.  La notario trovi?is kontra?e kun tablo anta? li. Kiam ?iuj estis lokitaj, la notario komencis la legadon de la kontrakto.  Kiam temis pri la ri?a?o de la geedzoj, la notario legis : "La edzin?onto dote ricevas la herbejojn, arbarojn kaj dependa?ojn apudmetitaj de la domo nomata la Gardan?elo".

Elfia eligis krion de surprizo, saltis de super sia se?o kaj ?etis sin preska? surgenue anta? la generalo kiu levi?is, brakumis ?in kaj kisante al ?i la frunton : "Jes, mia kara infano, estas mia geedzi?a donaco.  Vi balda? i?os la edzino, la amikino de mia brava Mutie, dufoje mia savanto kaj ?iam mia amiko.  Mi ne kapablas sufi?e agnoski tion kion mi ?uldas al li, sed helpante al la geedzi?o kun vi, mi esperas esti kviti?inta parton de mia ?uldo".

La generalo etendis manon al Mutie, altiris lin al si kaj premis li kun Elfia en siaj brakoj.

- Ho !  mia generalo, diris malla?te Mutie, permesu ke mi kisu vin.

- Tutkore, mia infano.  Kaj nun, ni da?rigu nian kontrakton.

La notario elfinis la legadon; ununura kla?zo kiu ru?i?igis sinjorinon Blidot^on, ?ajnis rilati al la strangeco de la generalo.  Estis dirita : "En la okazo, se la sinjorino vidvino Blidot volus reedzini?i, ?ia parto de la proprieto de la Gardan?elo revenus al sia fratino Elfia, kaj estus kompensita de la domo kun la ?ildo : "Al la dankema general" kiun la generalo grafo Durakino cedus al ?i plenposede, sed kondi?e ke sinjorino Blidot edzini?us kun la viro indikita de la generalo grafo Durakino kaj kiun li gardas la rajton sciigi al ?i".

La notario ne sukcesis deteni sin rideti vidante la miron kiun ka?zis tiun ?i kla?zon de la kontrakto, kiun li vane provis elstrekigi.  La generalo volis aparte gardi tion.  Li ne volis cedi.  Sinjorino Blidot ru?i?is, miris, kaj poste ekridis, dirante : "Bone pripensite, mi devigas min pri nenio, kaj neniu povas devigi min edzini?i se mi ne volas".

- Kiu scias ? diris la generalo, kiu scias ?  Vi eble volos kiam vi konos la edzi?onton.

- Neniu dan?ero ke mi reedzini?as.

- Necesas subskribi, Sinjoroj, Sinjorinoj, diris la notario.

- Kaj poste tagman?i, diris la generalo.

Sinjorino Blidot estis tute ne timigita de tiun anoncon de la generalo, kvankam nenio ?ajnis al ?i organizita por ajna man?o sed komencis kalkuli je tia fea?on kiu faris ?ustatempe ?io okazi.

Elfia subskris, poste Mutie, poste la generalo, poste sinjorino Blidot, la preposto, Jakobo, Pa?lo, Derigni kaj la homamaso.  Kiam ?iu estis surmetinta sian nomon a? sian krucon malsupre de la kontrakto, la generalo proponis reiri tagman?i à la Gardan?elo.  Sinjorino Blidot ne sukcesis deteni sin tremeti de la kapo ?is la piedoj.  Kiel tagman?i sen tagman?o, sen man?iloj, sen tablo !

- Generalo, ?i diris kun peteganta mieno, se ni tagman?us tie ?i, estas tiel bela !

GNR petoleme : Tute ne, mia edzineto, ni tagman?os ?e vi.  ?u vi ne vidas ke Elfia kaj Mutie estas sopirantaj promeni en sian novan proprieton ?  Nu, ni ekiru.

La generalo malsupreniris la peronon, kuntirante sinjorinon Blidot^on, sekvita de Elfia kiu donis la brakon al Mutie, kaj de la cetero de la ?eestantaro.  Jakobo kaj Pa?lo kuris anta?en kiel skoltoj.  Ili alvenis la unuajn ?e la Gardan?elo, kaj faris senfinajn ekkriojn de ?ojo.  La anta?o de la domo estis garnita per kestoj de oran?arboj kaj aliaj florantaj arbustoj.  La ?ambro estis tapetita per blua ?tofo, same kiel la kuirejo.  Tabloj estis metitaj en amba? ?ambroj.  La generalo sidigis ?iujn gastojn; li, Elfia kaj Mutie prezidis la unuan tablon; sinjorino Blidot, Derigni kaj la infanoj faris la honorojn de la dua.  Pluraj servistoj, venintaj de Parizo, faris la servon, ili pasigis la pladojn, la vinojn.  La kuiristoj superi sin mem.  Oni neniam man?is nek trinkis, nek vidis similan aferon en Lumigni.  La preposto estis ?e la maldekstro de la generalo, Elfia trovi?is lokita inter la generalo kaj Mutie, poste la notario kaj la aliaj gastoj.  La tagman?o estis longa kaj gaja.

- Estas hodia? malpermesite misdigesti, kriis la generalo, ni devas doma?i sin por morga?.  Tio ja estos alia?o.

Iu gasto : Kio okazos morga? ?

GNR : Kiu vivos, tiu vidos.  Estos festeno de Baltazaro !

La gasto : Kio tio estas, Baltazaro ?

GNR : Baltazaro estis kanajlo, rimarkinda frandemulo, sed subtila spertulo de vinoj kaj de ?iuj specoj de man?ebla?oj, kaj kiam oni volis bone man?i, oni iris ?e Baltazaroⁿ.

- Ha !  jes !  kiel en Parizo, kiam oni iras ?e Verioⁿ, diris unu el la gastoj kiu havis pretendon esti instruita kaj koni Parizon, ?ar li iam travivis tie tri tagojn kiel atestanto en krima afero.

- Tute ?uste !  Estas tio, diris la generalo ekridegante.  Mi konstatas, S'joro, ke vi konas Parizon.

La instruita gasto : Iom, S'joro, mi pasigis tie kelkan tempon.

GNR : ?u vi vizitis spektaklon, S'joro ?

La instruita gasto : Jes, S'joro, multfoje.  Mi tre ?atis spektaklon.

GNR : Al kiu teatro vi iris ?

La instruita gasto : ?e la granda teatro de Pul?inelo, kaj ?e alia kies mi forgesas la nomon, ankora? pli bela.

GNR : Ha !  ?e la Elizeaj kampoj, ?u ne ?

La instruita gasto : Jes, S'joro, granda malbone regita arbaro, kaj kiu apena? aspektas kiel kampon.  Arboj difektitaj, mallongigitaj.  Perdita arbegejo.

La generalo pli kaj pli ridis, pli kaj pli trinkis.  Ni ?etable kunsidis ekde du horoj.  Elfia proponis al la generalo promenon en sian novan poseda?on.

GNR kun petola mieno : Kaj kiel vi transiros tien de via ?ardeno, mia infano ?

ELF : Ho !  Generalo, Mutie malfermos bre?on; la transiro balda? estos farita.

GNR : ?u ni finis la kafon, la postkafan brandeton, nu ?ion ?

- Plejparte finita, mia generalo, respondis Mutie, lacigita trinkadi kaj man?adi.

- Nu, ni foriru.  Mi anta?pa?as kun Elfia.

La generalo stari?is, ?iu faris same.  Li mem malfermis la pordon de la ?ardeno.  Elfia eligis ?ojan ekkrion, forlasis la brakon de la generalo, kaj kuris, malpeza kiel birdo, al la eleganta barilo kiu estis muntita kaj malfermita al la herbejo dum la mallonga foresto de la proprietuloj.

Jakobo kaj Pa?lo sekvis ?in en ?ia kurado, kaj estis balda? ne plu videblaj.

GNR : Mutie, mia amiko, kuru post la forkurantoj, kaptu ilin, revenigu ilin al mi !  Mi estos ne tre for...  Nu !  Jen ?iuj foririntaj !...  Jen ili kiuj kuras ?iuj kiel fu?antaj ?evaloj...  e? la notario !...  Kaj tiu kompatinda Derigni kiun sinjorino Blidot kuntiras !  Li kuras, vere li kuras !

La generalo, kontentega, frotis al si la manojn, iris kaj reiris saltetante malgra? siaj dikaj gamboj, sia dika ventro kaj siaj lar?aj ?ultroj.  De tempo al tempo, oni vidis aperi en la herbejo, en la arbaro, Elfia^on kaj la infanojn.  Mutie rekuni?is kun ?i per du pa?egoj, kaj ?uis la feli?on de Elfia kun la tuta viveco de ?ia korinklino.  Balda? la arbaro kaj herbejo vidigis la plej viglan spektaklon.  La junuloj kuris, kriis, ridis; la sa?uloj promenis, admiris kaj ?uis la feli?on de Elfia pro esti renkontinta dum sia vivo generalon Durakinoⁿ.  Elfia kaj sia fratino estis ?enerale tiom amitaj, ke ilia feli?a fortuno ne ka?zis ?aluzon por neniu, kaj male okazigis ?eneralan kontenton.

La preposto sole restis apud la generalo.

- Vi devas esti tre feli?a, li diris al li ridetante amike, pro la tuta feli?o kiun vi estigis.  Vi vere estas Providenco por ?i tiuj bonegaj fratinoj, por via brava Mutie kaj por nia tuta komunumo.  Neniam en ?i oni perdos vian memoron, generalo, kaj koncerne min, mi pre?os por vi ?iutage de mia vivo.

GNR : Dankon, mia bona preposto.  Sed nia tasko ne estas finite, necesas ke vi helpus min por kompletigi ?in.

PRP : ?io kiun vi volos, generalo, tute disponu pri mi.

GNR : Nu, mia amiko, jen la afero.  Mi tre amas sinjorinon Blidot^on, kaj mi pene konstatas ke la edzini?o de ?ia fratino ?an?os ?ian situacion.

PRP : Ho !  generalo, ili amas unu la alian tiel multe, kaj Mutie estas viro tiel bona, tiel honorinda, tiel pia !

GNR : ?io ?i estas vera, mia amiko, sed... sinjorino Blidot venos plu nur duarange.  Estas la juna paro kiu jam havas la plej dikan parton en la proprieto de la Gardan?elo, viro en gastejo ?iam estas pli mastro ol virinoj.  Kaj poste venos la gefiloj, Jakobo kaj Pa?lo povus suferi de tio, sinjorino Blidot kiu amas ilin tiel tenere, protektos ilin.  Kaj poste alvenos la malkonsento, kaj sekve ?agrenoj por tiu kompatinda virino izolita.

PRP : Estas vere, generalo, sed kion fari, krom atendi, esperi, kaj se necese kura?igi ?in ?

GNR : Mia kara preposto, jen mia ideo al mi.  Kiam la milito fini?os, tio kio okazos iu el tiuj ?i tagoj, necesos ke mi reiru en Rusion.  Mi kunprenos Derigni^on.  Atendu, vi ne scias tion kion mi estas dironta al vi...  Mi kunprenos liajn infanojn.  Jen ili jam restas kun sia patro kaj ili estas ?irmigitaj kontra? tio kion mi anta?timas por ili.  Kiel pago de la sinofero kiun faros al mi la patro, mi a?etas, kun via helpo, kaj donas al li la terenojn kiuj ?irka?as mian gastejon "Al la dankema generalo".  De nun ?is tiam, mi decidigas lin rekunigi liajn infanojn kun panjo Blidot kies li faros sian edzinon kaj veran patrinon de liaj filoj.  Mi donas al la paro la gastejon kaj terenojn.  Kaj, post foresto de unu jaro, mi venos morti en Francion, ?e vi; ?ar inter ni, mi kredas esti balda? mortonta.  De nun ?is tri jaroj, mi estos ku?ita en via tombejo, post morti inter viaj brakoj.  Kaj jen kie mi bezonas vian helpon : estas konsentigi panjon Blidot^on fari?i sinjorinon Derigni^on.  Vi esence sciigos ?in pri ?io kion mi ?us diris al vi.

PRP : Mi timas ke ?i ne deziras reedzini?i, ne ?ar ?i multe beda?ris sian edzon, kiun ?i edzigis preska? devigita de siaj gepatroj, kaj kiu estis maljuna, malafabla kaj malagrabla, sed ?ar tiu malfeli?a edzini?o forigis al ?i la deziron kontrakti alian.

GNR : Kaj Jakobo kaj Pa?lo kiujn ?i tiom amas kaj kiuj estas tiel ?armaj !  Estus la rimedo por ne plu perdi ilin.

PRP : A?skultu, generalo, mi provos.  Mi kiom nur eble baraktos ?ar mi havas bonan opinion pri Derigni.

GNR : Kompreneble !  Perfekta knabo, milda kiel ?afido, koro el oro.  Vidu lin kun siaj buboj.  Brava soldato, bela knabo, kion vi plie bezonas ?

PRP : Tio kio estas, generalo, kaj tio kies vi ne parolas : pri religio kaj pri moraleco.

GNR : ?ar li havas tion, vi ne havas ion pli por peti al li.

PRP : Tial mi trovis min tre kontentan, generalo, kaj mi deziras ke sinjorino Blidot pensas kiel ni.

GNR : Tiu ?i koncernas vin, mia bona preposto, parolu kun ?i kiam Derigni kaj mi, ni ne plu estos ?i tie.  La afero rapide fini?os pelante ?in vigle.

La konversacio estis interrompita de Elfia, Mutie kaj la infanoj, kiuj revenis apud la generalon.  Elfia havis larmojn en la okuloj.

ELF : Mia bona generalo, kiom da ?uldosento !  Ne eblas esti pli bone, pli oferema, pli patra ol vi estis por mi kaj por Jozefo.  Kiom da aferoj vi donas al ni !  Kaj kun kia gracieco, kia pla?ema bonkoreco !

Elfia kaptis unu el liaj manoj kaj plurfoje kisis ?in.

GNR : Mia infano, lasu min.  Mi balda? ploros se vi da?rigas.  Vi nervozigas min !  Lasu min, mi diras al vi.  Mutie !

Mutie kaptis lian alian manon, kaj premante ?in ?is dispremi ?in, metis siajn lipojn.

MUT : Mia generalo, mi neniam kisis la manon de iu ajn viro, la via estas por mi tiu de bonfaranto, de patro.

GNR : Nu, vi diras kiel Netavi?tuko.

Mutie ridetis, la larmoj de Elfia estis anstata?itaj de ?oja ridado kaj kormoli?o de la generalo forblovi?is kvaza? per magio.

GNR : Uf !  Estas finite !  Mi estas kontenta.  Iom imagu la belan viza?on kiun mi farus plorante kun Elfia kaj Mutie.  Dia tondro ! Mi ?vitas pro pensi tion.  Generalo en kompleta uniformo ploranta kiel infano kiu ricevis la vipadon !  Nun, miaj bonaj amikoj, vi vidis ?ion, vi estas tre kontentaj kiel mi, sed tre lacaj kiel mi, kaj vi bezonas esti solaj kiel mi.  Lasu min reirigi ?i tiujn homojn, promenu tute kviete sur viaj terenoj babilante, kaj lasu min priatenti la revenon de la ordo en via hejmo...  Neniu rebato !  Mi volas tion kion mi volas.  Sendu al mi Derigni^on kaj la infanojn, diru ke mi deziras ke ni iru kaj petu al la notario veni paroli al mi.

Elfia kisis la manon de la generalo en signo de submeti?o kaj iris kun Mutie plenumi liajn ordonojn.  Balda? la homoj sekvis unu la alian anta? li kaj ?e ?iu, li diris : "?is morga?, en la urbodomo".

Li rememorigis al la notario ke li dormis en la gastejo de la Dankema Generalo.  "Via ?ambro estas preta, mia kara, tiel kiel kelkaj aliaj por la foraj gastoj".

La notario kapsalutis, premis la manon kiun etendis al li la generalo, kaj eliris por fumi promenante kun kelkaj amikoj anta? ekokupi la ?ambrojn kiuj estis pretigitaj por ili.