La blua Grenato.

La postmorga?on de Kristnasko, mi dummatene pasis ?e mia amiko ?erloko Holmso por deziri al li bonan novjaron. Li estis en hejmjako, maldiligente ku?inta sur sofo; permane trafeblajn pipon kaj amason da gazetoj kiujn li certe legis kaj relegis tiom ili estis ?ifitaj; iom pli for, sur la dorsapogilo de pajla se?o, malnova ?apelo el malmola felto, tre eluzita kaj tubera. Mikroskopo kaj ?apelformilo, metita sur la se?o mem, atestis ke la ?apelo estis certe tie metita por esti atente ekzamenata.

- Vi ?ajnas al mi tre okupata, kara mia, mi diris al Holmso, kaj mi timas ?eni vin.

- Ne, mi ja ?ojas povi diskuti kun amiko pri la rezulto kiun mi ?us atingis : afero cetere el la plej banalaj, li aldonis, montrante per fingro la eluzitan ?apelon; sed, post observado, miksi?as al ?i iaj aparta?oj interesaj kaj e? instruaj.

Mi sidi?is en fotelon; estis terure malvarme, la fenestraj vitroj estis kovritaj de prujno kaj varmiginte miajn manojn ?e la fajro kiu kraketis en la kameno :

- Mi supozas, diris mi, ke la okaza?o kiu okupas vin, kiel ajn simpla tio ?ajnas, rilatas al ia ajn murdo, kaj ke jen la indico per kiu vi malkovros misteron kaj vi punos krimon.

- Ne, ne, ne temas pri krimo, diras ?erloko Holmso, ridante, sed nur pri unu el tiuj strangaj incidentoj kiuj okazas en la urbocentroj kie kvar milionoj da homoj perkubutas en spaco de kelkaj kvadrataj kilometroj.

La iro-reiroj de ?i tiu homa svarmo, tiel kompakta, tiel densa, povas ka?zi, krom la krimoj, ?iujn eblajn eventojn kaj la plej strangajn problemojn; ni havis la pruvon pli ol unufoje, ?u ne estas vere ?

- Efektive, mi respondis, kaj inter la ses lastaj ju?aj aferoj kiujn mi raportis en miaj notoj, tri estis tute ne submetitaj al tio kion la le?o kvalitigas per la nomo de krimo.

- ?uste. Mi vidas ke vi aludas pri miaj klopodoj por ekakiri la paperojn de Irena Adler, en la kurioza aventuro de f^ino Maria Suterlando, kaj en la historio de la viro kun malrekta bu?o. Nu ! Mi estas konvinkita ke la koncerna afero en?ovi?os en la kategorion de tiuj kiuj ?efine ne havas krimon. ?u vi konas Peterson, la komisiiston ?

- Jes.

- Nu ! Estas al li ke apartenas ?i tiu trofeo.

- Tio estas lia ?apelo ?

- Ne, li trovis ?in. La proprietulo estas nekonata. Rigardu ?in, mi petegas vin, ne kiel simplan kapveston sed kiel intelekta problemo. Kaj unue mi diru al vi kiel ?i tie trovi?as. ?i eniris ?i tien dum la Kristnaska mateno en akompano de bona ansero kiu sendube estas rosti?anta anta? la fajro de Peterson. Sed mi rekomencas la historion ?e ?ia komenco.

…?irka? la kvara matene, dum Kristnaska tago, Peterson, tre honesta knabo, vi scias tion, revenis de iu vesperman?o kaj hejmeniris la? Totenhamo Kortstrato kiam anta? li, li ekvidis, en la lumo de la gaslampo, altstaturan homon kiu iris per ?anceli?a pa?ado, portante anseron sur sia ?ultro.

…Kiam li atingis la angulon de la strato Go?o, disputo a?di?is inter ?i tiu individuo kaj grupeto da knaboj. Unu el ?i tiuj ?etis teren, per sia bastono kiu servis al li kiel defendan armilon, la ?apelon de la viro, poste ?etanta la bastonon, frakasis la fenestron de la butiko kiu estis malanta? li.

…Peterson kuregis al la helpo de la fremdulo, sed la viro, timigita de la malordigado kies li estis la ka?zo, kaj vidante individuon en uniformo anta?enkuri al li, lasis fali la anseron, pelis siajn piedojn kaj malaperis en la labirinto de etaj stratoj kiuj trovi?as malanta? Totenhamo Kortstrato. La knaboj, siaflanke, fu?is ?e la vido de Peterson, tiel ke li restis mastro de la batalkampo kaj en posedo de la trofeoj de venko en la formo de tubera ?apelo kaj de belega ansero de Kristnasko.

- Trofeoj kiujn li certe redonis al sia proprietulo.

- Kara amiko mia, jen kie estas la proverbo. Estas vere ke la ansero portis alligita al la maldekstra kruro, karton kun la surskribo "por S^ino Henriko Bakisto"kaj ke la inicialoj H. B. estas legeblaj funde de la ?apelo; sed ?ar ekzistas kelkaj miloj da Bakisto kaj kelkaj centoj da Henriko Bakisto en nia urbo, ne estas facile redoni al ?iu, tion kion li povis esti perdinta.

- Nu, kion faris Peterson ?

- Li alportis al mi en la mateno de kristnasko, la ?apelon kaj la anseron por flati mian manion, ?ar li scias kiom mi ?atas solvi problemojn, kiom ajn bagatelaj ili unuavide ?ajnas. Ni konservis la anseron ?is ?i tiu mateno, estis la lasta limo kiun ?i kapablis atingi, kaj tiu kiu trovis ?in, kunprenis ?in por suferigi al ?i la ordinaran sorton de ?iu grasa ansero, dum mi ja konservis la ?apelon de la nekonatulo tiel beda?rinde senigita de lian Kristnaskan vesperman?on.

- ?u li ne aperigis anoncojn en la gazetoj ?

- Ne.

- Do, kiaj indika?oj vi povas havi pri lia identeco ?

- Nenio alia ol tiuj kiujn ni povas dedukti per ni mem.

- De lia ?apelo ?

- Precize.

- Sed vi ?ercas, kion vi povas scii?i el ?i tiu malnova tubera ?apelo ?

- Jen mia lupeo. Vi konas mian sistemon. Kion vi pensas pri la viro kiu surmetis ?i tiun kapveston ?

Mi ekprenis la ?apelon kaj, post esti turninte ?in kaj returninte en ?iuj direktoj, mi sentis min tre embarasita. ?i estis bul?apelo el malmola felto kaj tre ordinara, tute eluzita. ?i estis sub?tofita per ru?a silko kiu ?an?is tonon. ?i ne portis la nomon de la fabrikisto; sed kiel Holmso rimarkigis tion, la inicialoj H. B. estis rapide skribitaj sur unu el la flankoj. La rando estis trapikita por alligi ?nureton, kiu cetere mankis. Fine, ?i estis truita kaj kovrita de polvo kaj makuloj kiujn oni provis ka?i kolor?mirinte ilin per inko.

- Mi ne pli progresis ol anta? mia ekzameno, mi diris, redonante la ?apelon al mia amiko.

- Vi estas tre observema, sed vi ne scias, per la rezonado, eltiri konkludojn de tio kion vi havas anta? la okuloj.

- Do diru al mi, mi petegas vin, tion kion vi kapablas dedukti pri ?i tiu ?apelo ?

Holmso levprenis ?in kaj ekzamenis ?in per la akrasenteco kiu estis tiom karakteriza ?e li.

- Eble ?i estas malpli sugesta ol ?i povintus esti, li rimarkis, kaj tamen mi tiras el ?i plurajn deduktojn, kies nur kelkaj tre klaraj, aliaj fonditaj sur seriozaj probablecoj. Estas evidente ke la posedanto de ?i tiu ?apelo estis ekstreme inteligenta, kaj ke en tiuj ?i lastaj jaroj li trovi?is en situacio kiu, de sen?ena fari?is malfacila. Li estis anta?zorga, sed estas tia multe malpli hodia?, tio estas la pruvo de morala regreso kiu, aldonita al la malkreski?o de lia ri?a?o, ?ajnas indiki ian malvirton en lia vivo, probable tiun de drinkado. ?i tio sufi?e klarigas kial lia edzino ne plu amas lin.

- Sufi?e, Holmso.

- Li tamen gardis ian respekton al konveneco, li da?rigis, sen ?ajni esti a?dinta mian ekkrion. Li estas meza?a viro kiu fikshejme vivas, malmulte eliras, ne estas tre aktiva. Li grasas per ?mira?o siajn grizi?antajn harojn kiujn li ?us tondigis. Jen tio kion la observado de ?i tiu ?apelo sciigas al mi el la plej elstaraj. Ha ! Mi forgesis aldoni ke probable ne estas gaso en la domo en kiu lo?as nia heroo.

- Vi ?ercas, certe, Holmso.

- Tute ne. Kial do ! Vi e? ne kapablas, kiam mi metas al vi punktojn super "i", kompreni la manieron kies mi bone elturni?as ?

- Mi evidente estas nur stultulo, tute nekapabla sekvi vin. Ekzemple, kiel vi povas scii ke ?i tiu viro estis inteligenta ?

Anstata? ?ia respondo, Holmso metis sur sian kapon la ?apelon kiu surglitis ?is liaj okuloj.

- Estas simpla afero de kubo : viro kiu havas tiom ampleksan kranion, devas havi esceptajn kapablojn.

- Kaj pri la malkreski?o de lia ri?a?o ?

- ?i tiu ?apelo dati?as de tri jaroj; nu en tiu momento ?iaj plataj randoj, iomete kuspitaj, estis la?modaj. Poste, ?i estas ?apelo el la plej alta kvalito. Vidu do la dike grajnecan bendon kiu borderas ?in kaj ?ian zorgitan sub?tofon. Se tiu viro havis sufi?e por a?eti al si, anta? tri jaroj, ?apelon el tiu prezo kaj ke de tiam li ne havis alian, mi konkludas ke lia situacio estas hodia? malpli bone ol ?i estis.

- ?io ?i ?ajnas sufi?e klara, sed kiel vi klarigos kaj lian anta?zorgecon kaj lian moralan regreson ?

?erloko Holmso ridetis.

- Jen la klarigo de lia anta?zorgeco, li diras, metante sian fingron sur la malgrandan diskon kaj la ringon destinitaj por la ?nureto de la ?apelo, ?i tio loki?as nur la? mendo, kaj se tiu viro metigis ?i tiun ?nureton pro anta?zorgo kontra? la vento, tio ja estas pruvo ke li estas dotita de ia anta?zorgeco. Tamen, mi rimarkas ke la ka??uko estanta rompi?inta, li ne klopodis por anstata?igi ?in, do mi asertas ke li havas malpli da anta?zorgeco nun ol anta?e, pruvo de malforti?o de liaj kapabloj. Sed restas ankora? al li ia respekton al la konvenecoj, ?ar li provis ka?i la makulojn de sia ?apelo kolor?mirinte ilin per inko.

- Via rezonado estas tre ?usta.

- Mi aldonis ke li estas meza?a, ke liaj haroj grizi?as, ke li anta?nelonge tondigis ilin kaj ke li uzas ?mira?on. Vi povus konvinki vin kiel mi zorge ekzamenante la suban parton de la sub?tofo. La lupeo malkovras al mi multajn harerojn tonditajn evidente de barbiro. Eli?as el ili odoron de graso kaj ili kune glui?is. Finfine, ?i tiu polvo, tute ne gruzeca kaj griza kiel tiu de la strato, estas bruneta kaj flokeca kiel tiu kiun oni levas en la domoj; ?i tiu ?apelo estas do pli ofte pendigita ol surmetita; kaj la spuroj de ?imo kiujn mi rimarkas interne, pruvas al mi ke tiu kiu portis ?in, ne kutimis al la uzado ?ar li tiel facile ?vitis.

- Vi aldonis ke lia edzino ne plu amas lin.

- ?u vi ne rimarkis ke ?i tiu ?apelo ne estis brosita ekde pluraj semajnoj ? Kara Vatsono mia, kiam via edzino lasos vin foriri kun ?apelo ne brosita kaj ke mi vidos vin tiel alveni ?e mi, mi havos dubojn pri la bona harmonio de via paro.

- Eble via viro estas fra?lo ?

- Certe ne. Li kunportis anseron kiel pruvon de paco al sia edzino. Rememoru do la ?nuron ligitan al la kruro de la ansero.

- Vi havas respondon al ?io, kie diable vi nun vidas ke ne estas gaso en lia domo ?

- Akcepteble se estis nur unu makulo el kandelo, sed kiam mi nombras almena? kvin de ?i, estas ja evidente ke la koncerna ulo kutime uzas ?i tiun lumigadan manieron, kaj ke li hejme supreniras nokte kun sia ?apelo en iu mano kaj sia ?vitanta kandelo en la alia. ?iaokaze, ?i tiuj makuloj ne devenas de gaslampo. ?u vi estas kontenta ?

- Estas tre sagaca, mi diris ridante, sed ?ar okazis nek krimo nek ka?zita dama?o, krom perdo de ansero, vi ja, ?ajnas al mi, perdis vian tempon.

?erloko Holmso estis respondonta kiam la pordo subite malfermi?is. Peterson, la komisiisto, aperis sur la sojlon, kun la vangoj purpuri?intaj, la mieno tute konfuzita.

- La ansero, sinjoro Holmso ! La ansero, sinjoro ! li pene eldiris.

- Nu, kio ! ?u ?i revenis al la vivo kaj ?u ?i forflugis tra la fenestro de la kuirejo ?

Holmso ?an?is lokon por pli bone observi la sinsekvon da fizionomio de la vizitanto.

- Vidu do, sinjoro, vidu tion kion mia edzino trovis en la glutejo de la ansero.

Kaj li etendis la manon por montri al mi bluan ?tonon dimensie kiel fazeolo, sed kun travidebleco kaj brileco tiaj ke ?i ?ajnis luma punkto. ?erloko Holmso rekti?is ekfajfante.

- Oho, Peterson, vi tie faris multvaloran trova?on; mi supozas ke vi scias kiu estas ?i tiu ?tono ?

- Juvel?tono; diamanto : ?i eniras en la vitron kiel en paston !

- Kara mia; ?i estas pli ol juvel?tono : ?i estas "la juvel?tono" !

- ?u hazarde ?i estus la blua grenato de la grafino de Morkaro ? mi ekkriis.

- ?uste : mi konis kaj la dimension kaj la formon per la anonco kiun tage publikigas "La Tempoj". ?i estas tute unika juvelo kies oni ne povas taksi la valoron, sed estas certe ke la mil sterlingoj kiujn oni promesas al tiu kiu revenigos ?in, ne estas la dudekona parto de ?ia merkatvaloro.

- Mil pundojn, Dio granda !

Kaj la kompatinda komisiisto falis sur se?on, rigardante nin unu post la alia kun mirego.

- Jes; estas ja la promesita rekompenco, reparolis Holmso; mi havas ?iun kialon por kredi ke romano alli?as al ?i tiu ?tono kaj ke la grafino de Morkaro volonte oferus duonon de sia ri?a?o por retrovi ?in.

- ?ajnas al mi, mi diris, ke la juvelo estis perdita ?e la hotelo Kosmopolito.

- ?uste la 22^an de decembro, anta? kvin tagoj ekde tio. La suspektoj pezis sur la plumbisto, Johano Hornero, kiu estis akuzita esti ?telinta ?in en la juvelkesteto de la damo. Estis tiom da konjektoj kontra? li, ke la kazo estis sendita al la asizoj. Mi kredas havi ?i tie raporton pri la afero.

Li unu post unu reprenis siajn ?urnalojn, rigardante la datojn ?is kiam fine li trafis la jenan paragrafon :

"Kosmopolito Hotelo, ?telo de juveloj.

Johano Hornero, dudek ses jaroj, estas akuzata esti ?telinta dum la 22^a ?imonate en la juvelkesteto de la grafino de Morkaro, la multvaloran juvelon konata sub la nomo de "la blua grenato". ?akvo Ridero, la ?efservisto, atestis ke li enkondukis Horneroⁿ en la tualetejon de la grafino en la tago de la ?telo, por luti la duan stangon de la kamena krado kiu estis rompita. Li kelktempe restis kun Hornero, sed fine estis eksteren alvokita; reveninte, li rimarkis ke Hornero malaperis, ke la skribotablo estis enrompita kaj ke la kesteto el marokeno en kiu, kiel oni eksciis pli poste, la grafino kutimis meti siajn juvelojn, estis malplena sur la tablo de la tualetejo. Ridero tuj sonorigis alarmon kaj Hornero estis arestita la saman vesperon; sed la ?tono ne povis esti retrovita nek sur li nek ?e li. Katerina Kusako, la ?ambristino de la grafino, depoziciis ke ?i a?dis la timegan krion de Ridero malkovrante la ?telon kaj ?i ekrapidegis al la ?ambro kie ?i trovis la aferojn tiel kiel la lasta atestanto. priskribis ilin. La inspektoro Lar?strato de la fako B, atestas pri la aresto de Hornero, kiu furioze baraktis kaj certigis sian senkulpecon per la plej fortegaj vortoj. ?ar oni sukcesis pruvi ke la arestito estis jam kondamnita pro ?telo, la ju?isto rifuzis ju?i la kazon sen anta?a enketo kaj li submetis ?in al la asizoj.

Hornero, kiu dum la proceduro, donis la signojn de la plej intensa emocio, svenis je la momento de la verdikto kaj oni estis devigita kunporti lin ekster la ?ambron".

- Hm ! Jen pri la polica tribunalo, diras Holmso kun revema mieno ?etante flanken la gazeton. La demando kiu restas al ni por solvi, estas la serio da eventoj kiuj okazis inter juvelkesteto pri?telita kaj la kropo de ansero trovita en Totenhamo Kortstrato. Vi vidas, Vatsono, niaj malgrandaj deduktoj subite ricevis multe pli gravan kaj malpli naivan aspekton. Jen la ?tono : ?i tiu ?tono estis trovita en ansero kaj la ansero apartenis al S^ro Henriko Bakisto, la sinjoro kun la malnova sugesta ?apelo pri kiu mi tiel longe parolis al vi. Tiel ke nun necesas tre serioze ekser?i ?i tiun individuon kaj certigi al ni pri la rolo kiun li ludis en tiu eta enigmo. Por tio, necesas unue preni la plej simplan rimedon, kiu estas evidente iu anonco en ?iuj vesperaj gazetoj. Se tio ne sukcesas, mi uzos alian metodon.

- Kiel vi redaktos ?i tiun anoncon ?

- Donu al mi krajonon kaj ?i tiun paperpecon. Jen :

"Trovinta ?e la angulo de la strato Go?o, anseron kaj ?apelon el nigra felto. Ili amba? estos al la dispono de S^ro Henriko Bakisto ekde la deka kaj duono vespere. Strato Bakisto, n^ro 221 bis". Estas klare kaj koncize, ?u ne ?

- Tre klare, fakte, sed ?u li legos ?in ?

- Estas probable ke li rigardos la anoncojn de la gazetoj, ?ar por homo malmulte ri?a, tiu perdo estis grava. Timigita pro rompado de fenestra vitro, teruri?inta pro la alproksimi?o de Peterson, li unue pensis nur pri fu?o; sed de tiam li devis tre beda?ri la unuan movadon kiu instigis lin malteni sian kortobirda?on. Poste la anta?zorgo kiun mi havis por meti lian nomon, ne estos senutila, ?ar ?iuj kiuj konas lin, alvokos lian atenton al la fakto. Diru do, Peterson, rapide iru al la agentejo de anoncoj kaj faru enpresi ?i tiun en la ?urnalojn.

- En kiuj, sinjoro ?

- Ho ! En La Globo, La Stelo, La Pall-Mall, La Sankta ?akva Gazeto, La Vesperaj Nova?oj, La Normo, La e?o kaj ankora? tiuj kiuj venos al via ideo.

- Bonege, sinjoro, kaj la ?tono ?

- Mi gardas ?in, amiko mia ! Ha ! Mi forgesis, Peterson. A?etu anseron revenante kaj metu ?in ?i tien, ?ar necesas unu por tiu sinjoro anstata? tiu kiun via familio estas forman?anta.

Kiam la komisiito estis foririnta, Holmso prenis la ?tonon kaj rigardante ?in kontra?lume : "?i estas bela specimeno", li diras. Vidu kiel ?i brilas ! Kompreneble ?i estas fonto de krimo, kiel ?iuj belaj ?tonoj; ili estas la preferata loga?o de la demono. ?e la pli dikaj kaj pli malnovaj juveloj, ?iu faceto respondas al iu krimo. ?i tiu ?tono ankora? ne havas dudek jarojn de ekzisto. ?i estis trovita sur la bordo de la rivero Amojo (Jiulong) en la sudo de ?inio kaj havas tiun apartecon, ke, kun ?iuj karakteroj de la granato, ?i estas el blua koloro, anstata? esti rubenru?a. Malgra? siaj dudek jaroj de ekzisto, ?i jam havas timigan historion. ?i tiuj kvardek karatoj da kristaligita karbo estis la ka?zo de du krimoj, de atenco per vitriolo, de memmortigo kaj de pluraj ?teladoj. Kiu kredus ke ?i tiu beleta vanta?o estus provizanto de galerpunoj kaj de malliberejo ? Mi nun tuj en?losos ?in en mian kiraskeston kaj skribos leteron al la grafino por diri al ?i ke la ?tono estas en mia posedo.

- ?u vi kredas ke tiu Hornero estas senkulpa ?

- Mi ne povas diri tion.

- Nu ! Tiam, ?u vi pensas ke Henri Bakisto sinmiksis en ?i tiu afero ?

- Mi kredas lin perfekte senkulpan; li ne suspektis e? sekundon la valoron kiun havis lia ansero, valoron multe pli grandan ol se ?i estis el masiva oro. Sed se li respondas al nia anonco, mi rapide konvinkos min submetante lin al tre simpla provo.

- Kaj vi nenion povas fari ?is tiam ?

- Nenion.

- En tiu kazo, mi tuj da?rigos mian profesian rondvizitadon; sed mi revenos vesperen je la horo kiun vi indikis, ?ar mi deziras vidi la solvon de afero tiel konfuzita.

- Tre feli?a revidi vin, kara amiko mia. Mi vesperman?as je la sepa, mi e? havas fazana?on, mi kredas. Pri tio, ?u vi ne opinias, ke en la ?eesto de la eventoj, mi devus diri al S^ino Hudson ekzameni la glutejon de ?i tiu fazana?o ?

Mi estis malfruigita de malsanulo, kaj estis iom plu ol la sesa kaj duono kiam mi revenis en la strato Bakisto. Kiam mi alproksimi?is al la domo, mi vidis anta? la pordo, en la lumeto de la stratlanterno, sufi?e grandan viron, kapvestitan de skota ?apo, lia palto butonita ?is la mentono. En la momento kiam mi kuni?is kun li, la pordo de la 221 malfermi?is, kaj ni kune eniris ?e Holmsoⁿ kiu tuj sin starigis el sia brakse?o por ricevi sian vizitanton.

- Vi estas, mi pensas, S^ro Henriko Bakisto, li diris kun tiu naturo kaj tiu gajeco kiuj tiel facile sin donas. Prenu, mi petas vin, ?i tiun se?on, tie apud la fajrejo, S^ro Bakisto, malvarmas kaj mi rimarkas ke vi ne estas vestinta tre varme. Ha ! Vatsono, vi venis en bona horo. ?u tio vere estas via ?apelo, S^ro Bakisto ?

- Jes, sinjoro, certe estas mia ?apelo.

Nia interparolanto estis vigla viro, lar?a?ultra kun masiva kapo, kaj lar?a kaj inteligenta viza?o maldiki?anta al la mentono kiun finis pinta barbo el grizi?anta ka?tankoloro. Liaj nazo kaj vangoj iomete ru?aj, malforta tremado de la mano pruvis al mi ke la suspektoj de Holmso pri liaj kutimoj estis tre pravigitaj. Lia redingoto, kun rufaj rebriloj, estis butonita ?is la kolo, la kolumo malfaldita, kaj sur la magraj pojnoj de nia heroo, estis signoj nek de tola?o nek de manumoj. La parolado de tiu viro estis malrapida kaj hakata, sed la elektitaj esprimoj pruvis ke li havas edukadon kaj ke se lia aspekto estis tiel mizera, estis ?ar li suferis sortobatojn.

- Ni gardis ?i tiujn objektojn dum kelkaj tagoj, diris Holmso, ?ar ni esperis trovi en la ?urnaloj anoncon de vi donanta al ni vian adreson. Mi ne povas kompreni kial vi ne prenis tiun rimedon.

Nia vizitanto ekhavis embarasitan rideton.

- Mi estas nun devigata multe ?pari, li respondis. Mi ne dubis ke la aro da buba?oj kiuj atakis min, ne forprenis ?apelon kaj kortobirda?on. Mi ne volis riski monon en eble senfrukta provo.

- Tre prudenta. Pri tiu kortobirda?o, ni estis devigata man?i ?in.

- Man?i ?in !

Nia vizitanto, en sia maltrankvili?o, stari?is el sia se?o.

- Jes, ?i profitus al neniu se ni ne tiel decidis. Sed jen alia, sur la kredenco, kiu estas proksimume el la sama pezo kaj tute fre?a, mi supozas ke ?i plenumos la saman celon.

- Ho! certe, certe, respondis S^ro Bakisto, kun suspiro de kvieti?o.

- Kompreneble ni ankora? havas plumojn, krurojn, kolon, ktp., de via kortobirda?o, tiel ke se vi volas…

La viro eksplodis per sincera rido.

- Ili estus memora?oj de mia aventuro, li diris, sed krom tio, mi ne tro vidas por kio la disjecta membra⁽¹⁾ de mia ansero povus esti utila al mi. Ne, sinjoro, mi kredas ke, kun via permeso, mi kontenti?os per la bela peco kiun mi videtas sur la kredenco.

?erloko Holmso ?etis al mi ekrigardon de interkonsento, iomete ?ultrumante.

- Do jen via ?apelo kaj via birdo, li diris. Pri tio, ?u estus egale al vi diri al mi kie vi a?etis la alian anseron ? Mi estas iom ?atanta kortobirda?ojn kaj mi malofte vidis pli grasan ol ?in.

- Certe, sinjoro, diris Bakisto kiu estis stara kaj estis metinta sub sian brakon la retrovitan objekton. Ni estas, miaj amikoj kaj mi, ?iamuloj ?e la drinkejo de la Alfa, apud la Muzeo, kie ni rifu?as dum la tago. ?i tiun jaron, nia bona drinkejestro Vindigato starigis komitaton de la Kristnaska ansero, kies la celo estas provizi ?iun el siaj membroj per ansero, je la 25^a de decembro, kontra? malgranda semajna kotizo. Mi regule pagis mian, vi scias la ceteron. Mi estas tre dankema al vi, sinjoro, redoni al mi mian ?apelon, ?ar mia skota ?apo ta?gas nek por mia a?o nek por mia digno.

Kaj per samtempe pompa kaj ridiga mieno, li grave salutis nin kaj adia?is nin.

- Jen kiu senkulpigas S^ron Henrikoⁿ Bakistoⁿ, diris Holmso, kiam nia vizitanto estis ferminta la pordon malanta? si. Tute certas ke li neniel partoprenis en ?i tiu afero. ?u vi malsatas, Vatsono ?

- Ne tre.

- Tiam mi proponas al vi anstata?igi tagman?on per vesperman?o kaj sekvi ?i tiun vojon dum ?i estas ankora? varma.

- Kun plezuro.

Estis tre malvarme; ni surmetis surtutojn kaj koltukojn. La steloj hele brilis en pura ?ielo, kaj la spiro de la pasantoj formis malgrandajn nubojn malpezajn kiel tiuj de la pudro. Niaj ?uoj krakis kaj niaj pa?adoj rebruis dum ni trairis la kvartalon de la doktoro, tio estas stratoj Vimpolo, Harlej kaj fine Vigmoro, kiu kondukis nin rekte en la strato Oksfordo. En kvaronhoro ni atingis, en la kvartalo de Blumsberi, la drinkejon de la Alfa, situanta ?e angulo de unu el la stratoj kiu kondukas al Holborno. Holmso pu?is la pordon de la privata drinkejo, kaj sin direktante al ru?viza?a individuo kun blanka anta?tuko, la drinkejestro sen ajna dubo, li mendis al li du bierglasojn.

- Via biero devas esti bonega se ?i estas same bona kiel viaj anseroj, li diris al li.

- Miaj anseroj ?

- Jes, mi babilis, precize anta? duonhoro, kun S^ro Henriko Bakisto kiu estas membro de via komitato de la Kristnaska ansero.

- Ha ! Mi komprenas. Sed sciu, sinjoro, ili ne estas niaj anseroj.

- Vere ! De ?e kiu ili venas do ?

- Nu ! Mi a?etis ilin ?e komercisto kiu lo?as en la ?irka?a?o de Kovento ?ardeno.

- Vere, mi konas kelkajn el ili en tiu kvartalo, kiu li estas ?

- Li nomi?as Brekinri?o.

- Ha ! Tiu ne estas konata de mi, diris Holmso. Je via sano kaj mi deziras prosperon al via domo. Bonan vesperon !

- Ni ekiru al Brekinri?o, li da?rigis, butonante sian palton, ?ar la brizo pin?is.

- Rimarku, Vatsono, ke nia aventuro kun ansero ?efine povas fini?i kun kondamno de sep jaroj de punlaboro, krom se ni sukcesus pruvi la senkulpecon de la akuzito. Eblas ke nia enketo forte pezus kontra? li, sed ni estas pli progresintaj ol la polico, ?ar ni havas certan donita?on kiun la plej granda el hazardoj donis al ni. Ni do sekvu tiun vojon ?is la fino kaj ni pa?u sub la venton.

Ni trairis Holborno, poste la?irinte straton Endeloⁿ kaj labirinto da stratoj en la kvartala?o, ni alvenis al la merkato de Kovento ?ardeno. Unu el la plej videblaj butikoj portis la nomon de Brekinri?o; kaj la proprietulo, viro kun inteligenta viza?o ornamita de longaj vangharoj, aspektis kiel viro de ?evalo. ?e la momento kiam ni alpa?is al li, li helpis junan knabon por fermi la butikon.

- Bonan vesperon ! Estas tre malvarme nun, diris Holmso.

La komercisto kapjesis kaj ekturnis demandajn okulojn al mia kunulo.

- ?u vi ne plu havas anserojn por vendi, ?ajnas al mi, da?rigis Holmso, montrante la vendotablon el marmoro tute malprovizita de varo.

- Mi havigos al vi kvincent el ili morga? matene, se vi volas.

- Ne estas tio kion mi demandas.

- Jen, se vi tuj deziras ?in, iru tien en tiun butikon lumigitan de gaslampo.

- Estas ke oni speciale rekomendis al mi direkti min al vi.

- Kiu do parolis al vi pri mi ?

- La drinkejestro de la Alfa.

- Ho ! Jes, mi liveris al li proksimume du dekduojn da anseroj.

- Ili estis belaj pecoj. De kiu vi tenis ilin ?

Je mia granda surprizo, ?i tiu demando ka?zis eksplodon de kolero ?e la komercisto.

- Nu, s’njoro, li diris, kun sia kapo klinita flanken kaj la pugnoj sur la koksoj, kien vi celas ? Neniu elturni?o.

- Tio estas sufi?e klara. Mi deziras scii kiu vendis al vi la anserojn kiujn vi liveris al la Alfa.

- Nu ! Mi ne diros tion al vi, nune.

- Ho ! Tio estas al mi egala, sed mi ne vidas kial vi koleri?as pro tia bagatelo ?

- Incitita ! Vi estus tia tute same, se vi estus tedita kiel mi. Kiam mi a?etas varon per bona mono, oni ne plu devus pridiskuti ?in. Sed ?i estas nur : "Kie estas la anseroj ? Al kiu vi vendis viajn anserojn ? Kaj kiom valoras viaj anseroj ?" La publiko estas tiom zorgoplena pri tiuj anseroj ke oni kredus, vere, ke ne ekzistas aliaj en la mondo.

- Nu ! Mi ja havas nenian rilaton kun la homoj kiuj povis enketi, diris Holmso indiferente. Se vi ne volas respondi al mi, la veto estas maltrafata. Sed mi estas ankora? preta subteni mian opinion pri kortobirdoj, kaj mi vetis kvin frankojn⁽²⁾ ke ?i tiu ansero estis bredita en la kamparo.

- Nu ! Sinjoro, vi perdis vian veton, ?ar ?i estis bredita en la urbo, diras nia komercisto per kruda tono.

- Mi ne kredas vorton el tio.

- Vi malpravas.

- Vi ne konvinkos min.

- ?u vi kredas ke vi scias pli multe ol mi pri komerco kiun mi faras ekde mia infana?o ? Mi diras al vi ke la anseroj venditaj ?e la Alfa estis breditaj en la urbo.

- Vi neniam persvados min.

- ?u vi tiam volas veti ?

- Tio estas preni vian monon en via po?o, ?ar mi scias tion kion mi diras kaj mi certas esti prava; sed mi volonte vetus sterlingon⁽³⁾, estus nur por lernigi vin ne esti obstina.

La komercisto rigidmiene rikanis.

- Alportu al mi la librojn, Vil?jo, li diras.

La juna knabo alportis du librojn : iun malgranda tre maldika kaj alian pli ampleksan kun dorso grasa; li dismetis ilin sur la vendotablon sub la gaslampo.

- Nu ! Sinjoro obstinulo, diras la komercisto, mi kredis ne plu havi anserojn en mia butiko, sed post momento mi pruvos al vi ke estas unu anta? mi. Vi vidas ?i tiun libreton ?

- Nu !

- ?i enhavas liston da homoj ?e kiuj mi a?etas miajn kortobirda?ojn. ?u vi komprenas ? Poste, sur ?i tiu pa?o, estas la listo da homoj de la kamparo kaj la numeroj post iliaj nomoj indikas la pa?on de ilia konto sur la granda libro. Nun vi vidas ?i tiun alian pa?on skribitan per ru?a krajono ? ?i estas la listo da miaj provizistoj de la urbo. Rigardu la trian nomon, legu ?in la?tege, bonvolu.

- S^ino A?skoto, 117, vojo Brikstono, - 249, legis Holmso.

- Perfekte, konsultu nun la grandan libron.

Holmso malfermis sur la indikita pa?o.

- Jen ni, S^ino A?skoto, 117, vojo Brikstono, komercistino pri ovoj kaj kortobirdoj.

- Kio estas la lasta liverado ?

- 22^a de decembro. Dudek kvar anseroj por sep ?ilingoj ses pencoj⁽⁴⁾.

- Perfekte, vi komprenas kaj suben ?

- Venditaj al S^ro Vindigato de la Alfa por dek du ?ilingoj⁽⁴⁾.

- Kion vi havas por diri nun ?

?erloko Holmso mienis profundege afliktita. Li elprenis sterlingon el sia po?o kaj ?etis ?in sur la marmoran tablon, elirante kun la ?ajno de viro tro furioza por paroli. Kelkajn metrojn plu for li haltis sub stratlanterno por ridi la? sia tuta pla?o sed silente la? sia kutimo.

- Kiam vi renkontas viron kun tiu tondado de vangharoj kaj en lia po?o granda kvadratita naztuko, vi ?iam povas eltiri tion kion vi volas per veto, li diras al mi. Mi estas persvadita ke se mi metintus cent sterlingojn sub la okulojn de tiu viro, li ne donus al mi informojn tiel kompletajn kiel tiujn kiujn mi eltordis de li kiam li kredis fari veton. Nu ! Nun, Vatsono, mi kredas ke ni proksimi?as al la fino de nia enketo kaj la sola afero kiu restas por determini estas ?u ni devas iri ?e tiun S^inon A?skotoⁿ ?i-vespere, a? ?u ni devas rezervi tiun viziton por morga?. Estas klare, la? tiu malagrabla individuo, ke aliaj homoj interesi?as pri ?i tiu afero kaj mi ?atus…

Lia pripenso estis subite interrompata de forta bruego devenanta de la butiko kiun ni ?us forlasis. Turninte nin, ni vidis la sekvan spektaklon; Brekinri?o, kadrita de la pordo, furioze montris la pugnon al malgrandstatura individuo kies la viza?o de foino estis malbone lumigita per la flaveta lumo de la pendanta lampo.

- Mi estas incitegita de vi kaj de viaj anseroj, li kriis. Iru diablen ! Kaj se vi da?rigas tedi min, mi metos mian hundon ?e viaj kalkanoj. Alkonduku do S^inon A?skotoⁿ kaj mi scios respondi al ?i; sed pri kio tio koncernas vin, finfine ? ?u estas ?e vi kiun mi a?etis la anserojn ?

- Ne, sed tamen estis unu kiu apartenis al mi, ?emis la vireto.

- Nu ! Postulu ?in al S^ino A?skoto.

- ?i diris al mi peti ?in al vi.

- Nu ! Petu ?in al la re?o de Prusio, por tio kion tio povas fari al mi. Mi havas sufi?e. Foren.

Kaj li furioze anta?eniris al sia interparolanto kiu malaperis en la mallumon.

- Ho ! Ho ! ?i tio povas evitigi al ni viziton al vojo Brikstono, murmuris Holmso. Sekvu min, kaj ni tuj vidos tion kio estas por eltiri el tiu individuo.

Engliti?ante per grandaj pa?adoj tra la grupoj de gapvaguloj, mia kunulo rapide kuni?is kun la vireto kaj tu?is lin sur la ?ultron. Tiu ?i rapide turni?is ?irka? si kaj mi rimarkis ke li fari?is palega.

- Kiu vi do estas, kaj kion vi volas de mi ? li demandis per tremanta vo?o.

- Vi pardonos min, mielvo?e diris Holmso, sed mi ne sukcesis reteni min a?di la demandojn kiujn vi anta? momento faris al la vendisto de anseroj. Mi kredas povi informi vin.

- Vi ! Kiu vi estas, kaj kiel vi povas scii ion ajn pri ?i tiu afero ?

- Mi nomi?as ?erloko Holmso kaj se mi scias tion kion aliaj nescias, tio ne koncernas vin.

- Sed vi scias nenion pri ?i tio.

- Pardonu min, mi scias ?ion. Vi ser?as kiel retrovi tion kio fari?is kelkaj anseroj venditaj de S^ino A?skoto de la vojo Brikstono, al komercisto nomata Brekinri?o, de li poste al S^ro Vindigato de la Alfa, kaj de li, siavice, al la komitato kies ani?is S^ro Henriko Bakisto.

- Ho ! Sinjoro ! Vi estas precize la individuo kiun mi ser?as, ekkriis la vireto febre svingante la manojn. Mi ne kapablas diri al vi kiom gravas ?i tiu afero treege tu?as min.

?erloko Holmso vokis la fiakron kiu pasis.

- En tiu kazo, ni pli bone faros diskuti en bona komforta ?ambro, prefere ol en ?i tiu merkato malfermita al ?iuj ventoj, eligis ?erloko Holmso. Sed, bonvolu, diru al mi, anta? ol iri plu for, kiu mi havas la plezuron informi ?

La viro hezitis momenton.

- Mi nomi?as ?ano Robinsono, li respondis, ekrigardante flanken.

- Ne, ne, via vera nomo, diris Holmso afable. ?iam estas embarasa prizorgi aferon sub falsa nomo.

La sango alfluis al la palegajn vangojn de la fremdulo.

- Nu ! Do, li diras, mia vera nomo estas ?akvo Ridero.

- Precize, unua ?efservisto ?e la hotelo Kosmopolito. Eniru en la fiakron, mi petegas vin, kaj mi balda? diros al vi ?ion kion vi deziras scii.

La vireto estis tie senmova, strabe turnanta la rigardon al ?iu el ni per okuloj en kiuj oni povis alterne legi timegon kaj esperon. Li ?ajnis al mi kiel iu kiu ne scias ?u li devas atendi bon?ancon, a? katastrofon. Li finfine decidi?is eniri en la fiakron. Duonhoron poste ni estis revenantaj en la salonon de la strato Bakisto. Ni ne eligis parolon dum la veturo; sed la brua malprofunda spirado de nia nova kunulo, kaj la maniero per kiu li interplektis kaj malplektis siajn manojn, pruvis kiel liaj nervoj estis stre?ita.

- Jen ni alvenintaj, diris Holmso gaje, kiam ni eniris en la salonon. La fajro ja estas bonvena hodia?. Vi ?ajnas frostigita, S^ro Ridero. Mi petegas vin, prenu ?i tiun vimenan se?on. Mi tuj, se vi permesas tion, metos miajn pantoflojn anta? ol zorgi pri vian etan aferon… Nu, mi nun revenas al vi. ?u vi volas scii tion kio okazis al la anseroj ?

- Jes, sinjoro.

- A? pli ?uste, mi supozas, tiu ansero. Mi pensas ke vi aparte interesi?as pri unu el tiuj kortobirdoj : blanka ansero kun nigra linio la?lar?e sur la voston.

Ridero tremetis pro emocio.

- Ho ! Sinjoro, li kriis, ?u vi povas diri al mi tion kion ?i fari?is ?

- Mi havas ?in ?i tie mem.

- ?i tie ?

- Jes. ?i estis cetere ansero el la plej rimarkindaj, kaj mi ne miras ke vi tute speciale interesi?as pri ?i. ?i demetis, post sia morto, la plej beletan, la plej brilegan oveton bluan kiun oni neniam vidis. Mi metis ?in tie en mia muzeo.

Nia vizitanto ?anceli?is sur siaj piedoj kaj kro?i?is per la dekstra mano ?e la kameno.

Holmso malfermis sian kiraskeston kaj elmontris la bluan grenaton kiu flagretis per mil brilaj flamoj.

Ridero staris tie, kun kuntirita viza?o, stre?anta la rigardon al la juvelon kaj ne scianta ?u li devis postuli ?in a? ne.

- Estas sufi?e da komedio, Ridero, diris Holmso trankvile. Nu, restarigu vin, a? vi falos en la kamenon. Helpu lin residi?i, Vatsono. Li ne ankora? estas sufi?e koruptita por senhonte fari krimon. Donu al li kelkajn gutojn da brando por revigligi lin. Bone. Nun li ?ajnas iom pli viro. Vere, kia molulo !

Nia heroo efektive estis balda? svenonta, sed la brando remetis iom da koloro al liaj vangoj kaj li sidi?is rigardanta sian interparolanton kun konsternitaj okuloj.

- Mi konas la sinsekvon de tiu ?i afero kaj ?iujn pravigajn pruvojn, tiel ke restas al vi malmulte da aferoj por sciigi al mi, da?rigis Holmso. Malgra? tio, estus bone ke vi finus klarigi min, por kompletigi mian enketon. Vi konas, Ridero, la ekziston de ?i tiu blua ?tono de la grafino de Morkaro !

- Estas Katerina Kusako kiu parolis al mi pri tio, li diris per ra?ka vo?o.

- Mi komprenas, la ?ambristino de la grafino. Do vi ne sukcesis malcedi al la tento ri?i?i per unu fojo kaj tiel facile; cetere vi havas tion komune kun multaj homoj kiuj valoras pli bone ol vi. Sed vi ne estis tre skrupula pri la rimedoj kiujn vi uzis. ?ajnas al mi, Ridero, ke estas en vi kompetenteco de perfekta fripono. Vi sciis ke ?i tiu plumbisto, Hornero, jam estis kompromitita en tia afero, kaj ke la suspektoj direktus pli facile al li. Kion vi faris tiam ? Vi difektis ion en la ?ambro de la damo, vi kaj via komplicino Kusako, kaj vi aran?is vin por ke oni sendu ser?i ?uste tiun ?i viron. Poste, kiam li estis foririnta, vi pri?telis la juvelkeston; vi poste sonorigis alarmon kaj arestigis tiun kompatindulon. Tiam… vi estis…

Ridero subite sin ?etis planken kaj ekprenante la genuojn de mia amiko :

- Pro la Di-amo, kompatu min ! li kriis. Pensu pri mia patro, pri mia patrino. Tio rompus al ili la koron. Mi ankora? neniam malbonfaris. Mi ?uras al vi ne rekomenci. Mi ?uras tion per la biblio. Mi petegas vin, ne vokigu min anta? tribunalon. Pro la amo de Kristo, ne faru tion.

- Residi?u, diris Holmso severe. Konvenas al vi subite fari la humilulo, kaj rampi, kiam vi ne havis penson pri tiu kompatinda Hornero kiu estas ?e la benko de la akuzitoj pro krimo pri kiu li tute ne kulpas.

- Mi forkuros, sinjoro Holmso. Mi eliros el la lando. Tiam la akuzado metita kontra? li mem falos.

- Hm ! Ni reparolos pri tio. Kaj nun mi volas a?di la veran rakonton de la jena fakto. Kiel la ?tono estis englutita de ansero ? Kaj kiel ?i tiu ansero estis alportita al la merkato ? Diru la veron, tio estas via sola savtabulo.

Ridero pasigis la langon sur siajn seki?intajn lipojn.

- Mi tuj rakontos al vi la aferon tiel kiel ?i okazis, sinjoro, li diris.

"Kiam Hornero estis arestita, ?ajnis al mi preferinde tuj senigi min je la ?tono, ?ar mi ne sciis je kiu momento la polico havus la ideon enketi pri mi kaj en mia ?ambro. Estis neniu senriska loko en la hotelo. Mi eliris kun la preteksto plenumi komision kaj iris ?e mian fratinon. ?i edzini?is kun viro nomata A?skotoⁿ kaj lo?as en la vojo Brikstono kie ?i grasigas anserojn por vendi ilin ?e la merkato. Sur la tuta vojo, la homoj kiujn mi renkontis, ?ajnis al mi policanoj a? detektivoj, kaj kvankam la nokto estis malvarma, ?vitgutoj perlis sur mia fronto. Mia fratino demandis al mi, kial mi estis tiel pala; mi diris al ?i ke mi estis konfuzita de juvel?telo en la hotelo. Poste mi iris en la korton malanta? la domo kaj, fumante pipon, mi ser?is kion decidi.

"Mi iam havis amikon nomatan Modslejoⁿ, kiu ekde tiam deflanki?is kaj ?us eliris el malliberejo de Pentonvilo. Iam mi renkontis lin kaj ni hazarde parolis pri la ruza?oj de friponoj kaj pri la maniero kies ili kapablas sin senigi je tio kion ili ?telis. Mi sciis ke mi povis fidi al li, ?ar mi estis informita pri unu a? du el liaj aferoj; mi do decidis iri trovi lin ?e li, en Hilburno kaj peti al li konsilon, konvinkita ke li diros al mi la rimedon por fari monon per ?i tiu multvalora juvelo. Sed kiel alveni ?e li sen embaraso ? ?ar finfine, mi sange ?vitis por veni de la hotelo ?e mia fratino. ?iumomente mi povus esti kaptita de la polico kaj priser?ita. Nu la ?tono trovi?is en la po?o de mia ve?to ! Mi estis en tiu momento de miaj pripensoj, apoganta kontra? la muro kaj malatente rigardanta la anserojn kiuj anaspa?adis ?irka? mi kiam subite venis al mi ideo kiu devis ebligi min venki la plej bonan detektivon.

"Mia fratino diris al mi anta? kelkaj semajnoj, ke mi povis elekti por mi anseron por Kristnasko, inter ?iaj, kaj mi sciis ke ?i ?iam plenumis sian promeson. Mi do devis nur preni mian anseron nun kaj englutigante al ?i mian ?tonon, mi povus sekure iri al Hilburno.

"Estis malgranda ?irmejo en la korto, malanta? kiu mi alkondukis unu el la kortobirdoj kiun mi elektis inter la plej dikaj. ?i estis blanka kun vosto trastrekata de nigra strio. Mi ekkaptis ?in kaj malfermante al ?i la bekon, mi enigis la ?tonon en la glutejon tiel profunde kiel mia fingro povis atingi. La birdo eksaltis kaj mi sentis la ?tonon kiu malsupreniris en ?ian kropon; sed tiumomente la besto komencis bati la flugilojn kaj mia fratino, altirata de la bruo, alvenis en la korton. Mi turnis min por paroli al ?i, kaj dum tiu momento, la ansero eskapis min kaj sin miksis kun la aliaj.

- Kion do vi faris al ?i tiu besto, ?akvo ? ?i diris.

- ?u vi ne promesis al mi anseron por Kristnasko ? Mi palpas ilin por provi elekti la plej dikan.

- Ho ! ?i respondis, ni flankenmetis vian : ni nomas ?in la birdon ?akvoⁿ. Estas la dika blankulo kiun vi vidas tien. Estas dudek ses : unu por vi, unu por ni kaj du dekduoj por la merkato.

- Dankon, Margareta, mi diris, sed se tio ne gravas al vi, mi preferus havi tiun kiun mi anta? momento tenis.

- La alia pezas almena? tri funtojn plie; ni grasigis ?in intence por vi.

- Ne gravas, mi volas la alian kaj mi deziras kunpreni ?in nun, mi diris.

- La? via pla?o, ?i rebatis kolere. Kiun vi do volas ?

- ?i tiu blanka kiu havas voston trastrekatan de streko kaj kiu estas tien meze de la grego.

- Ho ! Tre bone, mortigu ?in kaj forprenu ?in.

"Mi bonvole akceptis, sinjoro Holmso, kaj kunprenis la birdon al Hilburno. Mi rakontis al mia komplico tion kion mi faris, ?ar li estis homo kiu atente a?skultis rakonton kiel tian. Li ridegis pri tio ?is larmoj; ni prenis tran?ilon kaj malfermis la anseron. Sed mia sango malfluidi?is en miaj vejnoj kiam mi ne trovis spuron de ?tono en la interno de la besto. Mi do faris teruran eraron.

"Mi kiel eble plej rapide reiris ?e mian fratinon kaj kuregis al la malanta?korto. Ne plu restis iu sola ansero !

- Kien do ili iris, Margareta ? mi ekkriis.

- Ili estas ?e la komercisto.

- Kiu komercisto ?

- Brekinri?o, de Kovento ?ardeno.

- Sed ?u estis alia kun la vosto trastrekata ?

- Jes, ?akvo, kaj mi neniam kapablis distingi ilin unu de la alia.

"Tiam mi ?ion komprenis kaj kuris, tiel rapide kiel miaj piedoj povis porti min, ?e tiun Brekinri?oⁿ; sed li ope vendis ?ion kaj li rifuzis diri al mi al kiu. Vi mem a?dis tion ?i-nokte. Nu ! Li ?iam respondis al mi tiel afable. Mia fratino pensas ke mi frenezi?as. Kelkfoje anka? mi mem kredas tion. Kaj nun jen mi kvalifikita ?telisto sen e? ?ui la ri?a?on, por kiu mi oferis mian honoron. Dio kompatu min !"

Li ekploregis kaj ka?is sian viza?on en siaj manoj.

Longa silento sekvis tiun rakonton, silento nur hakata de la anhelanta spirado de nia interparolanto kaj la regula frapetado de la fingroj de Holmso sur la rando de la tablo. Poste, mia amiko sin levis kaj malfermis la pordon.

- Eliru, li diris.

- Kio, sinjoro ? La ?ielo benu vin !

- Ne pli da vorto. Eliru.

Estis neniu parolo : Eksalto, rulfalo, pordo forte fermata, rapidaj pa?oj sur la pavimo; poste ?io refari?is silenta.

- Finfine Vatsono, diris Holmso, prenante sian pipon el tero. Mi ne estas dungita de la polico por kompensi lian mankon. Se Hornero estus en dan?ero, estus alia afero, sed tiu individuo ne prezentos sin kontra? li, kaj la akuzo devas mem fali. Kaj supozante ke mi favoras krimulon, mi eble savas animon. ?i tiu viro ne plu faros ?telon. Li estis tro timigita. Se li estus nun kondamnita al la punlaborejo, li pli poste fari?us pendumindulo. Plie, estas la pardontempo. Hazardo metis sur nia vojo problemon el la plej maloftaj kaj el la plej kapricaj, kaj la sola fakto esti solvinta ?in estas kontenteco. Se vi bonvolas sonorigi, doktoro, ni tuj komencos novan esploron en kiu birdo anka? aperas kiel ?efa aganto.