04 _ Iu intervjuo

Mi detale revokis la cirkonstancojn de la alveno de la fremdulo en Iping por ke la leganto povu kompreni la scivolemon kiun vekis tiu viro.  Sed, krom du strangaj incidentoj, lia restado ?is la vila?a festo, povas esti tre mallonge rakontita.  Okazis ja kelkaj kvereloj kun S^ino Halo pri hejmaj aferoj ; tamen, ?iufoje, ?is la lasta disputo en aprilo, tuj kiam li vidis ekaperi la unuajn simptomojn de avareco, li silentigis ?in per la oportuna elturni?o de speciala kompenso.  Halo tute ne ?atis sian gaston, kaj ?iufoje kiam li a?dacis tion, li parolis pri la neceso liberigi sin de li ; sed li zorge maskis sian antipation kaj, kiel eble plej, evitis la nekonaton.

"Paciencu ?is la somero", sa?e ripetis S^ino Halo, ?is la momento kiam la artistoj komencas veni.  Tiam, ni vidos.  Li sendube estas tre aroganta ; Sed, ne estas por diri, fakturo akurate pagita estas fakturo akurate pagita."

La fremdulo ne ?eestis ?e la diservoj, kaj faris nenian diferencon inter la diman?o kaj la semajntagoj.  Li laboris, la? S^ino Halo, tre malregule.  Kelkfoje li frumatene el?ambri?is malsupren kaj ?ajnis multokupa.  Aliajn tagojn, li elliti?is malfrue, pa?adis en sia ?ambro, li brue svingi?is dum plenaj horoj, fumis, dormis en sia brakse?o apud la fajro.  Pri komunikado kun la mondo ekster la vila?o, li havis neniun.  Lia humoro restis tre neregula ; plej ofte, liaj manieroj estis la? preska? neeltenebla inciti?emo ; ofte objektoj estis detruitaj, ?iritaj, distretitaj, muelitaj en koleratakoj.  Lia kutimo malla?te paroli al si mem kreskis ; sed kvankam S^ino Halo zorge a?skultis, ?i ne kapablis trovi nek kapon nek voston al la paroladoj kiujn ?i a?dis.

La voja?anto aperis malofte dum tago ; sed krepuske, li foriris, bone envolvita, kapu?ita viza?o, ke la vetero estis malvarma a? varma, kaj li elektis la plej senhomajn kaj la plej ombrajn a? la plej interkrutajn irejojn.  Liaj dikaj okuloj, en lia fantoma viza?o, sub la ?apela rando, subite eli?is el la mallumo, malagrabla apero por la lo?antoj kiuj revenis al la lo?ejo.  Te?jo Henfrej, vigle elirante iun vesperon, je la na?a kaj duono, el la "Ru?a Vesto", estis honte timigita de la mortkapo de la voja?anto (li promenis ?apelo en mano) kiun malfermita pordo neatendite metis en plenlumo.  ?iuj infanoj kiuj vidis lin ?e nokti?o son?is pri fantomoj ; oni ne sciis ?u li pli timis la infanojn ol li timigis ilin, a? inverse ; sed tio kio estas certa, estas ke ekzistis amba?flanke profunda antipatio.

Estis neeviteble ke, en vila?o kiel Iping, iu ulo kun tiom originala aspekto kaj tiom apartaj moroj ofte estis la temo de konversacio.  Pri la uzo de lia tempo, la opinio estis tre dividita, S^ino Halo estis, tiupunkte, tre ofendi?ema.  Al ?iuj tiuj demandoj, ?i respondis ke "li estis eksperimentisto", kaj ?i apena? akcentis la silabojn kiel iu kiu timas kompromiti?i.  ?u oni demandis al ?i kia estis "eksperimentisto" ?  ?i rebatis, kun ia supereca toneto, ke la kleraj homoj scias tion, kaj ?i tiam aldonis ke "li malkovris aferojn".  ?ia kliento, ?i asertis, spertis akcidenton kiu, por tempo, senkolorigis al li viza?on kaj manojn ; li volegis ke oni tute ne rimarkis tion.

Malgra? ?iaj dira?oj, estis iu ?enerale akceptita ideo, nome ke li estis krimulo klopodanta eskapi de justico kaj ?irka?volvanta sin per mistero por ka?i sin anta? la okulo de la polico.  Tiu ideo ?ermis en la cerbo de S^ro Te?jo Henfrej.  Tamen, je la publika kono, neniu grava krimo okazis ?irka? la mezo a? la fino de februaro.

Perfektigita de la imago de S^ro Guldo, la asistanta instruisto, tiu kredo akiris alian formon ; la fremdulo estis maskovestita anarkiisto kiu preparis eksplodajn materialojn ; kaj S^ro Guldo entreprenis, tiom kiom sia libertempo permesis tion al li, senmaskigi lin.  Liaj operacioj ?efe konsistis rigardegi la "banditon" ?iufoje kiam ili renkonti?is, a? pridemandi homojn kiuj, estante neniam vidintaj la nekonaton, ne sciis pri kio oni parolis al ili.  Li malkovris nenion.

Alia partio sekvis S^ro Ferensido kaj oni akceptis ke la voja?anto estis dukolora, a? ion samspeca.  Tiel ekzemple, Silas Durgan asertis ke "se la apartulo akceptis aperi en foirojn, li rapide ri?i?us" ; estanta iom teologo, li komparis lin al la viro de la parabolo kiu havis nur unu solan talanton.

Tamen, ankora? alia opinio cirkulis : la fremdulo estis sendan?era maniulo.  Tio havis la avanta?on klarigi ?ion.

Sed inter tiuj ?i du ?efaj grupoj, estis hezitemaj spiritoj kaj akordi?emaj spiritoj.  La homoj de Susseks havas malmultajn supersti?ojn, kaj estis nur post la okaza?oj de la unuaj apriltagoj ke la vorto de supernatura estis unuafoje flustrita en la vila?o.  E? tiam, cetere, estis nur virinoj por akcepti tiun ideon.

Kion ajn oni pensis pri li, ?iuj en Iping akordi?is por ne ?ati tiun fremdulon.  Lia nervozeco, komprenebla por la urbanoj dedi?itaj al intelektaj laboroj, estis mira?o por tiuj kvietaj vila?anoj de Susseks.  Liaj furiozaj gestadoj kiujn ili tempaltempe kaptis lin ; lia trorapida irmaniero kiam la nokto tute disvolvita, invitis lin al trankvilaj promenoj ; lia maniero forpu?i ?iujn komencojn de scivolemo ; lia gusto por la ombro kiu kondukis lin fermi liajn pordojn, mallevi liajn rulkurtenojn, estingi liajn kandelojn kaj liajn lampojn - kiu do ne estus maltrankviligita de tiaj sintenoj ?  Oni iom deturnis sin kiam li trairis la vila?on, kaj kiam li estis preterpasinta, la mokemaj knaboj malfaldis la kolumon de sia vesto, mallevis la randojn de sia ?apelo, postpa?is malanta? li, simiante lian misteran irmanieron.  Estis tiuepoke populara kanto titolita "La Infantimigulon" : F^ino Sat?el kantis tion ?e la lerneja koncerto – profite al la lumigado de la templo.  De tiam, ?iuj fojoj kiam pluraj vila?anoj kuni?is, se la fremdulo foriris, la unuaj taktoj de tiu ario eliris el la grupo, fajfitaj pli malpli la?te.  Tial, vespere, la infanoj kriis sur lia vojo : "Infantimigulo" e? se prudente necesis tuj forkuri.

Kuss, la empiriulo de la lando, forkonsumi?is pro scivolemo.  La banda?oj vigligis sian profesian intereson ; la mil kaj unu boteloj vekis sian ?aluzon.  Dum tuta aprilo kaj tuta majo, li deziris okazon paroli kun la fremdulo ; fine, ?irka? Pentekosto, ne plu eltenante, li imagis kiel pretekston, liston da subskriboj favore al komunuma flegistino.  Li surprize malkovris tiam ke S^ro Halo ignoris la nomon de sia gasto.

"Li donis nomon (tute senpruva aserto) sed mi ne bone a?dis ?in", konfesis S^ino Halo : tiom ?ajnis al li stulta ne esti pli bone informita.

Kuss frapis la pordon de la salono kaj eniris.  Iu tute klara sakra?o respondis al li de la interno.

"Pardonu mian sentakteco", diris Kuss.

Poste la pordo fermi?is, malhelpante S^inon Haloⁿ kapti la da?rigon de la konversacio.  Dum dek minutoj, ?i divenis murmuron de vo?oj ; poste surprizan krion, piedan movi?on, falon de se?o, ekridon, rapidajn pa?ojn, kaj Kuss reaperis kun palega viza?o, rigardanta super sia ?ultro.  Li lasis la pordon malfermita kaj, senatente pasis kurante en la halo kaj malsupreniris la ?tupojn ; ?i a?dis la bruon de sia hasta kurado.  Li tenis sian ?apelon enmane.  ?i restis stare malanta? sia vendotablo, la okuloj turnitaj al la salono.  La fremdulo kviete ridetis, poste liaj pa?oj trairis la ?ambron ; sed ?i ne povis vidi lian viza?on de la loko kie ?i trovi?is.  La salona pordo malmilde klakis kaj la sceno refari?is silenta.

Kuss rekte iris ?is ?e Bunting, la pastoro.

"?u mi estas freneza ?  Li abrupte kriis, penetrante en la malgrandan skribo?ambron.  ?u mi aspektas kiel frenezulo ?

- Kio okazis do ?  pridemandis la pastoro metante amoniton sur la malligitajn foliojn de sia sekvonta prediko.

- Tiu individuo de la gastejo...

- Nu ?

- Donu al mi ion por trinki !...  Kuss pludiris.

Kaj li sidi?is.

Kiam liaj nervoj kvieti?is per glaso da ?ipa ?ereo, la sola drinka?o kiun la bonkora pastoro povis proponi, li parolis al li pri la vizito kiun li ?us faris.

"Mi eniris, li diris anhelante, kaj mi petis al li lian obolon por la flegistino kiun ni volas havi".  Li estis en?ovinta siajn manojn en siaj po?oj.  Li peze delasis sin sur sia se?o, spiris la aeron.  "Mi eka?dis, mi aldonis, ke li interesi?is pri 'la sciencaj aferoj'.  Li respondis : "Jes", kaj denove snufis.  Li cetere da?rigis sen?ese snufi ; evidente li ?us kaptis inferan malvarmumon.  Tio ne estis mirinda, vestita kiel li estis...  Mi detalis mian rakonton de flegistino, samtempe dum mi observis : ?ie boteloj, kemia?oj, pesilo, provtuboj ; en la aero, odoro de primolo.  ?u li konsentis kotizi ?  Li respondis ke li pripensus.  Tiam sentransire mi demandis al li ?u li faris esploradojn.  Li diris al mi ke jes.  "?u longaj, tiuj esploroj ?"  Jen li kiu furiozi?as : "Esploradojn ege longajn !"  li kriegas kvazau li eksplodis.  "Ho !" mi ekkriis.  Jen la origino de la sceno.  Mia viro estis ?e la limo de sia pacienco, mia demando eksplodigis lin.  Oni donis al li formulon, ekstreme multvaloran formulon.  Por kion fari ?  Li ne volis diri tion.  ?u estis preskribo ?  "La diablo forprenu vin !  Zorgu pri viaj propraj aferoj !"  Mi pardonpetas.  Li afektas dignan mienon, tusas, snufas kaj kvieti?as.  Li estis legonta sian formulon : "Kvin elementoj..."  Li metas ?in sur la tablon ; li turnas la kapon.  Iu trablovo venanta de la fenestro forprenas la paperon.  Bloveto, susuro : "Labori en ?ambro kun flamanta fajrejo !"  li diris.  Mi vidas brileton, kaj jen la preskribo kiu ekbrulas kaj kiu forflugas !  Li rapidegis, ?uste kiam ?i trairis en la tubo.  Tiam, en lia emocio, jen lia brako kiu eli?as...

- Hm ?  faris Bunting.

- Neniu mano !  Nur iu malplena maniko, Disinjoro !  Mi pensis : "Estas iu kripla?o.  Li havas, mi supozas, artefaritan brakon, kaj li estas perdinta ?in".  Tie evidente estis eksterordinara?o.  Kial diable tiu maniko restas supre, se ene estas nenio ?  Kaj estis nenio ene, mi diras al vi.  Nenio, nenio, de supre malsupren.  Mia rigardo enprofundi?is ?is la ?ultro, kaj iom da taglumo trapasis tra ?ira?o de la vesto.  "Bona Dio !"  mi ekkriis.  Tiam, li haltis.  El siaj lar?aj blankaj okuloj samnivele kun la kapo, li ekrigardis min, poste sian manikon.

- Poste ?

- Estas ?io.  Li ne diris vorton.  Liaj okuloj brilis kaj rapide li en?ovis la manikon en sian po?on.  "Mi do diris, li reparolis, ke mia formulo estis brulanta, ?u ne ?"  Li elbu?igis mu?eton de demando.  "Sed kiel diable mi demandis, vi povas movi malplenan manikon - Malplenan manikon ? - Jes, malplenan manikon. – ?u estas malplena ?"  ?e la momento mem, li stari?is.  Mi anka? levi?is.  "Ej !  ?u malplenan manikon ?  Vi vidis ke estis maniko... ?"  Tri pa?ojn, li estis apud mi.  Li malice snufis.  Mi tute ne ribelis.  Tamen mi volas esti pendigita se tiu dika bulo, kun siaj banda?oj kaj siaj okulbaniloj, pa?ante trankvile al vi, ne havis ion ajn por perdigi sintenon al iu ajn.  "Vi diris, mi kredas, li da?rigis, ke tio estis malplena maniko ? - Jes, mi diris tion".  Mi ja timigita retropa?as anta? ?i tiu frenezulo, la viza?o malkovrita, sen okulvitroj, min fiksrigardanta.  Tute malrapide, li eltiras sian manikon el sia po?o kaj etendas sian brakon al mi, kvaza? por denove montri ?in al mi.  Li faris tion tre, tre malrapide.  Mi rigardis.  Tio da?ris jarcenton.  "Nu, mi ripetis penante paroli, ne estas ion ene".  Necesis ja diri ion.  Mi komencis timi.  Mi povis vidi ?is la fundo de lia maniko ; li anta?enigi ?in al mi, malrapide, malrapide, kiel tiel, ?is ses coloj [±15cm] de mia nazo.  Estas stranga afero, ?u ne, vidi malplenan manikon tiel etendi?i al vi!  Tiam...

- Tiam ?...

- Io... kiel montra kaj dika fingroj pin?is al mi la nazon.

Bunting komencis ridi.

"Nenio estis ene !  ekkriis Kuss, kaj sia vo?o la?ti?is la? akuta krio ?e tiu ?i "ene".  Estas facile ridi !  Sed mi asertas al vi, mi estis tiom ekscitita ke mi malmilde frapis tiun manikon.  Mi returnis min, forfu?is el la ?ambro, mi forlasis lin tie“.

Kuss haltis.  Ne eblis mistaksi pri la sincereco de lia teruri?o.  Li turnis sur si mem en stato de granda malforteco.  Li drinkis duan glason da malbona ?ereo de la bonega pastoro.

"Kiam mi frapis la manikon, estis tute kvaza? mi tu?is brakon.  Kaj tamen ne estis brako !  Ne la ombro de brako !"

Bunting pripensis.  Li maltrankvile rigardis Kuss^on.

"Estas tre stranga rakonto".

Li vidigis tre singardeman kaj tre seriozan mienon.

"Vere, rediris S^ro Bunting kun la patoso de ju?isto, estas tre stranga rakonto !"