10 – "Nun necesos manĝi sangan bifstekon".

La gastejo de la "?efturo" ne estis belaspekta; sed mi ?atas tiujn doma?ojn kun la traboj nigri?intaj de la tempo kaj de la fumo de la fajrejo, tiujn gastejojn de la epoko de la dili?encoj, falemajn konstrua?ojn kiuj balda? estos nur memora?o. Ili alglui?as al la pasinteco, ili sin ligas al la historio, ili da?rigas ion kaj ili pensigas pri la malnovaj fabeloj de la vojo, kiam estis aventuroj sur la vojo.

Mi tuj vidis ke la gastejo de la "?efturo" certe havis siajn du jarcentojn kaj e? eble pli. Roka?oj kaj gipsoruboj disi?is tie kaj ?i tie de la fortika ligna truso kies la X kaj la V ankora? vigle subtenis la kadukan tegmenton. Tiu ?i iomete glitis sur siaj subteniloj, kiel glitas la kaskedo sur la frunto de ebriulo. Supre la enireja pordo, fera ?ildo ?emis sub la a?tuno vento. Artisto de la loko pentris specon de turo superelstarita de pinta tegmento kaj de lanterno kiel oni vidis ?in ?e la ?efturo de Kastelo de la Glanejo. Sub tiu ?ildo, sur la sojlo, iu viro kun sufi?e malafabla mieno ?ajnis enprofundi?inta en sufi?e malgajajn pensojn, se necesis kredi la faltojn de lia frunto kaj la malbonan kuntiri?on de liaj densaj brovoj.

Kiam ni estis tute proksime de li, li degnis vidi nin kaj malmulte simpatie demandis al ni ?u ni bezonas ion. Estis sendube la malmute afabla mastro de ?i tiu ?arma lo?ejo. ?ar ni manifestis la esperon ke li bonvolu servi al ni tagman?on, li konfesis ke li havas nenian provianton kaj ke li estu tre embarasita por kontentigi nin; kaj dirante tion, li rigardis nin per okulo kies mi ne sukcesis klarigi al mi la malkonfidon.

- Vi povas fari akcepton al ni, diris Rultabio, ni ne estas de la polico.

- Mi ne timas la policon, respondis la viro; mi neniun timas.

Jam mi komprenigis per signo al mia amiko ke ni estus bone inspiritaj ne persisti, sed mia amiko, kiu evidente volegis eniri en tiun gastejon, en?ovi?is sub la ?ultro de la viro kaj ekestis en la ?ambro.

- Venu, li diris, estas tre bone ?i tie.

Fakte, granda fajro de ligno flamis en la kameno. Ni alproksimi?is al ?i kaj etendis niajn manojn al la varmo de la fajrujo ?ar tiun matenon oni jam sentis veni la vintro. La ?ambro estis sufi?e granda; du dikaj tabloj el ligno, kelkaj taburetoj, iu ver?tablo kie vici?is boteloj da siropo kaj da alkoholo, meblis ?in. Tri fenestroj rigardis al vojo. Kolora reklama?o sur la muro la?dis, sub la trajtoj de pariza junulino senhonte levante sian glason, la apetitvekajn efikojn de nova vermuto. Sur la kamenbreto de la alta kameno, la gastiganto estis aran?inta multe da potoj kaj da kru?oj el grejso kaj el fajenco.

- Jen bela kameno por rostigi kokida?on⁽¹⁾, diris Rultabio.

- Ni tute ne havas kokida?on, eligis la gastiganto; ne e? malbonan kunikla?on.

- Mi scias, rebatis mia amiko per mokema vo?o kiu surprizis min, mi scias ke nun necesos man?i sangan⁽²⁾ bifstekon.

Mi konfesas ke mi komprenis nenion de la frazo de Rultabio. Kial li diris al tiu viro : "Nun necesos man?i sangan bifstekon… ? Kaj kial la gastiganto, tuj kiam li a?dis tiun frazon, ellasis sakra?on kiun li tuj sufokis kaj metis sin sub nia dispono kiel obeeme kiel S^ro Roberto Darzak mem kiam li a?dis ?i tiujn fatalajn vortojn : "La prepostejo nenion perdis pri sia ?armo, nek la ?ardeno pri sia brilo… ?" Efektive, mia amiko kapablis sin komprenigi de homoj per tute nekompreneblaj frazoj.

Mi faris al li la rimarkon pri tio kaj li bonvolis rideti. Mi preferintus ke li bonvolu doni al mi kelkan klarigon, sed li metis fingron sur sia bu?o, tio kio evidente signifis ke ne nur li malpermesis sin paroli, sed plie ke li rekomendis al mi silenton. Intertempe, la viro pu?ante pordeton kriis ke oni alportu duondekduon da ovoj kaj "la pecon de falsa fileo". La komisio estis balda? farita de tre afabla junulino kun admirindaj blondaj haroj kaj kies la belaj grandaj mildaj okuloj rigardis nin kun scivolemo.

La gastejestro diris al ?i per akra vo?o :

- Foriru ! Kaj se la verda viro venus, mi ne vidu vin !

Kaj ?i malaperis, Rultabio ekprenis la ovojn kiujn oni alportis al li en bovlo kaj la viandon kiun oni servis al li sur plado, zorgeme metis la tuton apud li, en la kameno, malpendigis paton kaj rostokradon pendigitaj en la fajrejo kaj komencis batmiksi nian omleton atendante ke li rostigis nian bifstekon. Li ankora? mendis al la viro du bonajn botelojn da cidro kaj ?ajnis zorgi tiel malmulte pri sia gastiganto kiel lia gastiganto zorgis pri li. La viro jen komplezeme rigardis lin kaj jen rigardis min kun angora mieno kiun li vane provis maski. Li lasis nin fari nian kuiradon kaj surmetis nian man?ilaron apud fenestro.

Subite mi a?dis lin kiu murmuris :

- Ha ! jen li !

Kaj, kun la viza?o ?an?ita, esprimanta nur kruelegan malamon, li iris glui sin kontra? la fenestron, rigardante la vojon. Mi tute ne bezonis informi Rultabioⁿ.

La junulo jam forlasis sian omleton kaj kuni?is al la gastiganto ?e la fenestro. Mi estis tie kun li.

Iu viro, tute vestita de verda veluro, la kapo kaptita en ronda kaskedo el sama koloro, anta?eniris per trankvilaj pa?oj sur la vojo, fumante sian pipon. Li tra?ultre portis fusilon kaj montris en siaj movadoj preska? aristokratan sen?enecon. Tiu viro povis a?i kvardek kvin jarojn. La haroj kaj la lipharoj estis salgriza. Li estis rimarkinde bela. Li surportis nazumon. Kiam li preterpasis apud la gastejo, li ?ajnis heziti, demandante al si ?u li enirus, ek?etis rigardon al nia flanko, ellasis kelkajn elspira?ojn de sia pipo, kaj per la sama malrapidema pa?o da?rigis sian promenadon.

Rultabio kaj mi, ni rigardis la gastiganton. Liaj fulmaj okuloj, liaj fermitaj pugnoj, lia tremetanta bu?o, informis nin pri la malkvietaj sentoj kiuj turmentis lin.

- Li bonfaris ne eniri hodia? ! li sibligis.

- Kiu estas tiu viro ? Rultabio demandis revenante al sia omleto.

- "La verda viro !" mu?is la gastejestro… Vi ne konas lin ? Des pli bone por vi. Ne estas kono por fari… Nu, li estas la gardisto de S^ro Stangerson.

- Vi ne ?ajnas tre ami lin, ?u ne ? demandis la reportero elver?ante sian omleton en la paton.

- Neniu amas lin en la lando, sinjoro; kaj plie li estas fierulo kiu iam devis havi ri?a?on; kaj li pardonas al neniu esti devigita por vivi, fari?i servisto. ?ar gardisto, tio estas lakeo kiel alia ! ?u ne ? Vere ! Oni kredus ke estas li kiu estas la mastro de la Glanejo, ke la tuta bieno kaj la tuta arbaro apartenas al li. Li ne permesus al malri?ulo matenman?i pecon da pano sur la herbejo, "sur sia herbejo" !

- ?u li kelkfoje venas ?i tien ?

- Li tro venas. Sed mi bone komprenigos al li ke lia viza?o malpla?as al mi. Anta? nur unu monato, li ne ?enis min ! La gastejo de la "?efturo" neniam ekzistis por li !… Li ne havis tempon ! ?u necesis ke li ne amindumus kun la gastigantino de la "Tri Lilioj" en Sankta-Mikaelo. Nun kiam estas diskordo en la amoj, li provas pasigi la tempon aliloke… Flirtemulo, jup?asisto, malbona knabo… Ne estas honesta viro kiu povas toleri lin, tiun viron… Jen ! la gepordistoj de la kastelo tute ne povis lin elteni, "la verdan viron !…"

- ?u la gepordistoj de la kastelo estas do honestaj homoj, sinjoro gastiganto ?

- Nomu do min, ul?jo Mateo; estas mia nomo… Nu, tiel vere kiel mi nomi?as Mateo, jes s'njoro, mi kredas ilin honestajn.

- Tamen oni arestis ilin.

- Kion tio pruvas ? Sed mi ne volas ?ovi mian nazon en la vazon de la proksimulo…

- Kaj kion vi opinias pri la murdo ?

- Pri la murdo de tiu kompatinda fra?lino ? Bravan knabinon, nu, kaj kiun oni bone amis en la lando. Tio kion mi opinias pri tio ?

- Jes, tio kion vi opinias pri tio ?

- Nenion… kaj multajn aferojn… Sed tio koncernas neniun.

- Ne e? min ? Rultabio insistis.

La gastejestro strabe rigardis lin, grumblis, kaj diris :

- Ne e? vin…

La omleto estis preta; ni altabli?is kaj silente man?is kiam la enireja pordo estis ekpu?ita, kaj maljunulino, vestinta per vesta?oj, apoganta sur bastono, kun la kapo malfirma, la haroj blankaj kiuj pendis per senbridaj tufetoj sur la malpura frunto, sin montris sur la sojlo.

- Ha ! Estas vi, ulnjo Genue ! Anta? longe ni ne vidis vin, eligis nia gastiganto.

- Mi estis tre malsana, tute preta morti, diris la maljunulino. ?u iufoje vi havus resta?ojn por la "Dibesteto"… ?

Kaj ?i eniris en la gastejo, sekvata de kato tiom grandega ke mi ne suspektis ke ?i povu ekzisti el tiu grandeco. La besto rigardis nin kaj a?digis mia?on tiel senespera ke mi sentis min tremeti. Mi neniam a?dis krion tiel mal?oja.

Kvaza? li estus altirita de ?i tiu bleko, viro eniris malanta? la maljunulino. Li estis la "verda viro". Li salutis nin per mangesto al sia kaskedo kaj sidi?is ?e la tablo najbara al la nia.

- Donu al mi glason da cidro, ul?jo Mateo.

Kiam la "verda viro" eniris, ul?jo Mateo spertis brutalan reagon de sia tuta persono kontra? la ?usveninto; sed, videble, li regis sin kaj respondis :

- Ne plu estas da cidro, mi donis la lastajn botelojn al ?i tiuj sinjoroj.

- Tiam donu al mi glason da blanka vino, eligis la "verda viro" sen vidigi la plej malgrandan miron.

- Ne plu estas da blanka vino, ne plu estas da io ajn !

La ul?jo Mateo ripetis per obtuza vo?o :

- Ne plu estas da io ajn !

- Kiel fartas S^ino Mateo ?

La gastigestro, ?e ?i tiu demando de "la verda viro", kunpremis la pugnojn, turnis sin al li kun la viza?o tiel malbona ke mi kredis ke li tuj frapos, kaj poste li diris :

- ?i bone fartas, dankon.

Tiel la juna virino kun la grandaj, mildaj okuloj, kiun ni vidis anta? momento, estis la edzino de tiu na?za kaj brutala krudulo, kaj kies ?iuj fizikaj difektoj ?ajnis regataj de ?i tiu morala malvirto : La ?aluzo.

Frapfermante la pordon, la gastigestro forlasis la ?ambron. Ulnjo Genue ankora? staris, sin apoganta sur sia bastono kaj la kato malsupre de siaj jupoj.

La "verda viro" demandis al ?i :

- Vi malsani?is, ulnjo Genue, ke oni ne vidis vin ekde balda? ok tagoj ?

- Jes, s'njoro gardisto. Mi elliti?is nur tri fojojn por iri pre?i Sanktan ?enovevaⁿ, nian bonan patroninon, kaj la cetero de la tempo, mi ku?is sur mia lita?o. Estis por flegi min nur la "Dibesteto !"

- ?u ?i ne forlasis vin ?

- Nek tage, nek nokte.

- ?u vi certas pri tio ?

- Kiel pri la paradizo.

- Do, kiel tio okazas, ulnjo Genue, ke oni a?dis nur la blekon de la "Dibesteto" dum la tuta nokto de la krimo ?

La ulnjo Genue iris planti sin fronte al la gardisto, kaj frapis la plankon per sia bastono :

- Mi scias nenion pri io ajn. Sed ?u vi volas ke mi diru al vi ? Ne estas du bestoj en la mondo kiuj havas tiun blekon… Nu, anka? mi, dum la nokto de la krimo, mi ekstere a?dis la blekon de la "Dibesteto"; kaj tamen ?i ku?is sur miaj genuoj, s'njoro gardisto, kaj ?i ne unufoje mia?is, mi asertas tion al vi. Mi krucosignis min kiam mi a?dis tion, kvaza? mi a?dis la diablon !

Mi rigardis la gardiston dum li metis ?i tiun lastan demandon, kaj mi tre eraras se mi ne surprizis sur liajn lipojn mokeman rideta?on.

Tiumomente, la bruo de akra kverelo trafis nin. Ni e? kredis percepti obtuzajn batojn, kvaza? oni batus, kvaza? oni svenigus iun. "La verda viro" stari?is kaj senhezite kuris al la pordo flanke de la fajrejo, sed tiu ?i malfermi?is kaj la gastejestro, aperante, diris al la gardisto :

- Ne timi?u, s'njoro gardisto; estas mia edzino kiu suferas je la dentoj !

Kaj li rikanis.

- Jen, ulnjo Genue, jen pulma?o por via kato.

Li transdonis al la maljunulino pakon; la maljunulino avide ekkaptis ?in kaj eliris, ankora? sekvata de sia kato.

"La verda viro" demandis :

- ?u vi volas nenion servi al mi ?

La ul?jo Mateo ne plu bremsis la esprimon de sia malamo :

- Estas nenio por vi ! Estas nenio por vi ! Foriru !…

"La verda viro" trankvile, plen?topis sian pipon, bruligis ?in, salutis nin kaj eliris. Li apena? estis sur la sojlo kiam Mateo frapfermis la pordon malanta?e kaj sin turnante al ni kun la okuloj sangoplenaj, la bu?o ?a?manta, ni siblis al ni, kun la pugno etendita al la pordo kiu ?us refermi?is post la viro kiun li malamis :

- Mi ne scias kiuj vi estas, vi kiuj venas diri al mi : "Nun necesos man?i sangan bifstekon". Sed se tio interesas vin : la murdinto, jen li !

Tuj kiam li tiel parolis, ul?jo Mateo forlasis nin. Rultabio reiris al la fajrejo, kaj diris :

- Nun ni tuj rostos nian bifstekon. Kiel vi ?atas la cidron ? Iom akra, kiel mi ?atas tion.

En tiu tago, ni ne plu revidis Mateoⁿ, kaj granda silento regis en la gastejo kiam ni forlasis ?in, post lasi kvin frankojn sur nia tablo, page de nia festeno.

Rultabio tuj farigis al mi preska? unu le?gon ?irka? la bieno de la profesoro Stangerson. Li haltis dum dek minutoj, ?e la angulo de iu vojeto tute nigra de fulgo, proksime de la kabanoj de la karbistoj kiuj trovi?as en la parto de la arbarego de Sankta ?enoveva, kiu tu?as la vojon irantan de Epine al Korbejo, kaj konfidis al mi ke la murdonto certe trapasis tie, "pro la stato de la krudaj ?uoj" anta? ol eniri la bienon kaj ol ka?i sin en la bosketon.

- ?u vi do ne kredas ke la gardisto estis en la afero ? mi interrompis.

- Ni vidos tion pli poste, li respondis al mi. Nun, tio kion la gastejestro diris pri ?i tiu viro, ne maltrankviligas min. Li parolis pri li la? sia malamo. Ne estis por la "verda viro" ke mi kunkondukis vin tagman?i ?e la "?efturo".

Tiel parolinte, Rultabio, kun grandaj singardemoj, en?ovi?is - kaj mi en?ovi?is malanta? li - ?is la konstruo kiu, apud la krado, servis kiel lo?ejo por la gepordistoj arestitaj tiun matenon mem. Li trudeniris per akrobata?o kiun mi admiris, en la dometon tra malanta?a luko restita malfermita, kaj eliris el ?i dek minutojn pli poste dirante tiun vorton kiu signifis en sia bu?o tiom da aferoj : "Evidente !"

?e la momento kiam ni estis revojirantaj al la kastelo, okazis granda movado de la krado.

Iu veturilo alvenis kaj el la kastelo, oni venis renkonte al ?i. Rultabio montris al mi viron kiu elveturi?is el ?i :

- Jen la estro de la sekureco; ni tuj vidos tion kion Frederiko Larsano havas kiel kapablecoj, kaj se li estas pli inteligenta ol alia…

Malanta? la veturilo de la estro de la Sekureco, tri aliaj veturiloj sekvis, plenplenaj de reporteroj kiuj anka? ili, volis eniri en la parkon. Sed oni starigis garde ?e la krado du ?endarmojn, kun malpermeso lasi trairi. La estro de la Sekureco kvietigis ilian senpaciencon ligante sin per promeso doni al la gazetaro, en la vespero mem, la plej multe da informoj kiujn li povus, sen malhelpi la sinsekvon de la instrukcio.