08 – Le enketjuĝisto pridemandas Fraŭlinon Stangersonon.

Kvin minutojn pli poste, Jozefo Rultabio sin klinis super la spuroj de pa?adojn trovitajn en la parko, sub la fenestro mem de la vestiblo, kiam viro, kiu devis esti iu servisto de la kastelo, venis al ni per grandaj pa?olongoj kaj kriis al S^ro Roberto Darzak kiu malsupreniris de la pavilono :

- Vi scias, sinjoro Roberto, ke la enketju?isto estas pridemandanta fra?linon.

S^ro Roberto Darzak tuj ?etis al ni malprecizan ekskuzon kaj komencis kuri direkte al la kastelo; la viro kuris malanta? li.

- Se la kadavro parolas, mi eligis, tio balda? fari?os interesa.

- Necesas scii, diris mia amiko. Ni iru al la kastelo.

Kaj li kuntiris min. Sed en la kastelo, ?endarmo lokinta en la vestiblo malpermesis al ni la aliron al la ?tuparo de la unua eta?o. Ni devis atendi.

Dum tiu tempo, jen tio kio okazis en la ?ambro de la viktimo. La familiara kuracisto, ju?anta ke F^ino Stangerson fartis multe pli bone, sed timanta fatalan remalsani?on kiu ne plu ebligus pridemandi ?in, kredis sian devon informi la enketju?iston… kaj tiu ?i decidis tuj ekplenumi nelongan pridemandadon. En ?i tiu pridemandado ?eestis S^ro de Marketo, la registristo, S^ro Stangerson, la kuracisto. Mi pli poste havigis al mi, dum la proceso, la tekston de ?i tiu pridemandado. Jen ?i, en ?ia tuta jura sekeco :

Demando : Sen tro lacigi vin, ?u vi kapablas, fra?lino, doni al ni kelkajn necesajn detalojn pri la terura atenco kies vi estis la viktimo ?

Respondo : Mi sentas min multe pli bone, sinjoro, kaj mi tuj diros al vi tion kion mi scias. Kiam mi eniris en mia ?ambro, mi rimarkis nenion eksterkutima.

Demando : Pardonu, fra?lino, se vi permesas tion al mi, mi tuj metos demandojn al vi kaj vi respondos al ili. Tio lacigos vin malpli ol longa raporto.

Respondo : Faru, sinjoro.

Demando : Kio estis tiun tagon, la horplano de via tago ? Mi dezirus ?in tiel preciza, tiel detalema kiel eble plej bone. Mi ?atus, fra?lino, sekvi ?iujn viajn agojn en tiu tago, se tio tute ne estas tro peti al vi.

Respondo : Mi malfrue elliti?is, je la deka, ?ar mia patro kaj mi revenis malfrue en la nokto, ?eestintaj en la vesperman?o kaj la kunveno prezentitaj de la prezidento de la Respubliko, honore al la delegitoj de la scienca akademio de Filadelfio. Kiam mi eliris el mia ?ambro, je la deka kaj duono, mia patro jam laboris en la laboratorio. Ni kune laboris ?is tagmezo; ni promenis dum duonhoro en la parko; ni tagman?is en la kastelo. Duonhoro da promeno, ?is unu horo kaj duono, kiel ?iutage. Poste, mia patro kaj mi reiras al la laboratorio. Tie ni trovas mian servistinon kiu ?us aran?is mian ?ambron. Mi eniras en la "Flavan ?ambron" por doni kelkajn malgravajn ordonojn al ?i tiu servistino kiu tuj forlasas la pavilonon kaj mi denove relaboras kun mia patro. Je la kvina, ni forlasas la pavilonon por nova promeno kaj la teo.

Demando : ?e la momento eliri, je la kvina, ?u vi eniris en vian ?ambron ?

Respondo : Ne, sinjoro, estas mia patro kiu eniris en mian ?ambron por tie ser?i, la? mia peto, mian ?apelon.

Demando : Kaj li vidis nenion suspektindan ?

S^ro Stangerson : Evidente ne, sinjoro.

Demando : Cetere, estas preska? certe ke la murdinto ne estis jam tiumomente sub la lito. Kiam vi foriris, ?u la pordo de la ?ambro ne estis ?losita ?

Respondo : Ne. Ni ne havis kialon por tio…

Demando : Kiom da tempo vi foriris tiumomente el la pavilono, S^ro Stangerson kaj vi ?

Respondo : ?irka? unu horo.

Demando : Estas sendube dum tiu horo ke la murdinto en?ovi?is en la pavilonon. Sed kiel ? Ni ne scias tion. Oni fakte trovas,en la parko, spurojn de pa?adoj kiuj foriras de la fenestro de la vestiblo, oni tute ne trovas iun kiu venas al ?i. ?u vi rimarkis ke la fenestro de la vestiblo estis malfermita kiam vi eliris kun via patro ?

Respondo : Mi ne memoras tion.

S^ro Stangerson : ?i estis fermita.

Demando : Kaj kiam vi reeniris ?

Respondo : Mi ne atentis.

S^ro Stangerson : ?i estis ankora? fermita… Mi tre bone memoras ?ar, enirante, mi la?te diris : "Vere, dum nia foresto, ul?jo Jakobo povintus malfermi !…

Demando : Strange ! Strange ! Rememoru, sinjoro Stangerson, ke ul?jo Jakobo, dum via foresto kaj anta? ol eliri, malfermis ?in. Vi do eniris je la sesa en la laboratorio kaj relaboris ?

Respondo : Jes, sinjoro.

Demando : Kaj vi ne plu forlasis la laboratorion de tiu horo ?is la momento kiam vi reeniris en vian ?ambron ?

S^ro Stangerson : Nek mia filino, nek mi, sinjoro. Ni havis tiom ur?an laboron ke ni ne perdis minuton. Estis tiagrade ke ni neglektis ?ian alian aferon.

Demando : ?u vi vesperman?is en la laboratorio ?

Respondo : Jes, pro la sama kialo.

Demando : ?u vi kutimas vesperman?i en la laboratorio ?

Respondo : Ni malofte vesperman?as tie.

Demando : ?u la murdinto ne povis scii ke vi vesperman?us tiuvespere, en la laboratorio ?

S^ro Stangerson : Dio mia, sinjoro, mi ne pensas… Estas dum la tempo kiam ni revenis al la pavilono, ?irka? la sesa, ke mi metis tiun decidon vesperman?i en la laboratorio, mia filino kaj mi. En ?i tiu momento, mi estis alpa?ita de mia gardisto kiu dummomente tenis min por peti al mi akompani lin en ur?a rondvizitado ?e la rando de la arbaroj kies mi decidis la dishakadon. Mi tute ne povis tion kaj prokrastis ?is la morga?o tiun taskon, kaj tiam petegis la gardiston, ?ar li pasis tra la kastelon, informi la ?efserviston ke ni vesperman?os en la laboratorio. La gardisto forlasis min, irante fari mian komision, kaj mi rekuni?is al mia filino al kiu mi transdonis la ?losilon de la pavilono kaj kiu lasis ?in ekstere sur la pordo. Mia filino jam laboris.

Demando : Je kioma horo, fra?lino, vi eniris en vian ?ambron dum via patro da?rigis labori ?

Respondo : Je noktomezo.

Demando : Ul?jo Jakobo eniris dum tiu vespero en la "Flavan ?ambron" ?

Respondo : Por fermi la ?utrojn kaj lumigi la noktolampeton, kiel ?iun vesperon…

Demando : ?u li rimarkis nenion suspektindan ?

Respondo : Li dirus tion al ni. Ul?jo Jakobo estas bravulo kiu tre amas min.

Demando : Vi asertas, sinjoro Stangerson, ke poste ul?jo Jakobo ne forlasis la laboratorion ? Ke li restis kun vi dum la tuta tempo ?

S^ro Stangerson : Mi certas pri tio. Mi tiuflanke havas neniun suspekton.

Demando : Fra?lino, kiam vi eniris en vian ?ambron, vi tuj fermis vian pordon per seruro kaj per riglilo. Jen multaj singardoj, sciante ke via patro kaj via servisto ?eestas. ?u do vi timis ion ?

Respondo : Mia patro ne malfruigis reiri al la kastelo, kaj ul?jo Jakobo enliti?i. Kaj plie, fakte, mi timis ion.

Demando : Vi tiom timis ion ke vi prunte prenis la revolveron de ul?jo Jakobo sen diri tion al li ?

Respondo : Estas vere, mi volis timigi neniun, des pli ke miaj timoj povis esti entute infanaj.

Demando : Kaj kion do vi timis ?

Respondo : Mi ne kapablas precize diri tion al vi; ekde pluraj noktoj, ?ajnis al mi a?di en la parko kaj ekster la parko, ?irka? la pavilono, eksterkutimaj bruojn, kelkfoje pa?ojn, krakojn de bran?oj. La nokton kiu anta?is la atencon, nokton kiam mi ne enliti?is anta? ol la tria matene, tuj post nia reveno de Elizeo, mi restis dum momento ?e mia fenestro kaj mi vere kredis vidi ombrojn…

Demando : Kiom da ombroj ?

Respondo : Du ombroj kiuj rondiris ?irka? la lageto… poste la luno sin ka?is kaj mi ne plu vidis ion. En ?i tiu periodo de la sezono, ?iujare, mi jam revenis al mia apartamento en la kastelo kie mi reakiras miajn vintrajn kutimojn; sed ?ijare mi diris al mi ke mi forlasos la pavilonon nur kiam mia patro finos, por la akademio de sciencoj, la kompendion de siaj laboroj pri "Disocio de la Materio". Mi ne volis ke ?i tiu grava faro kiu estis fini?anta post kelkaj tagoj, estu ?enata de ia ajn ?an?o en niaj tujaj kutimoj. Vi komprenas ke mi tute ne volis paroli al mia patro pri miaj infanaj timoj, kaj ke mi prisilentis ilin al ul?jo Jakobo kiu ne sukcesus kateni sian langon. ?iaokaze, ?ar mi sciis ke ul?jo Jakobo havis revolveron en la tirkesto de sia noktotablo, mi profitis de momento kiam la bonulo foresti?is dum la tago por rapide supreniri en lian mansardon kaj forpreni lian armilon kiun mi en?ovis en la tirkeston ja de mia noktotablo.

Demando : ?u vi ne konas malamikojn al vi ?

Respondo : Neniu.

Demando : Vi komprenos, fra?lino, ke ?i tiuj esceptaj singardemoj estas ta?gaj por mirigi.

S^ro Stangerson : Evidente, mia infano, jen tre mirindaj singardoj.

Respondo : Ne, mi diris al vi ke ekde du noktoj, mi ne estis trankvila, sed tute ne trankvila.

S^ro Stangerson : Vi devintus paroli al mi pri tio. Vi estas nepardonebla. Ni evitintus tiun malfeli?on !

Demando : La pordon de la "Flava ?ambro" fermitan, fra?lino, ?u vi enliti?as ?

Respondo : Jes, kaj, tre laca, mi tuj dormas.

Demando : ?u la noktolampeto restis lumigita ?

Respondo : Jes, sed ?i dissendas tre mildan lumon…

Demando : Tiam, fra?lino, diru tion kio okazis ?

Respondo : Mi ne scias ?u estis longtempe ke mi dormis, sed subite mi ekveki?as… Mi eligis la?tan krion…

S^ro Stangerson : Jes, teruran krion… Murdanto !… Mi ankora? havas ?in en la oreloj…

Demando : ?u vi la?te kriis ?

Respondo : Iu viro estis en mia ?ambro. Li sin ?etegis al mi, metis sian manon al mia gor?o, provis strangoli min. Mi jam sufokis; subite, mia mano, en la duone malfermita tirkesto de mia noktotablo, sukcesis kapti la revolveron kiun mi en?ovis tie kaj kiu estis preta pafi. Tiumomente, la viro ruligis min malsupren de mia lito kaj svingis super mia kapo specon de klabo. Sed mi pafis. Tuj poste, mi sentis min frapita de forta bato, terura bato al la kapo. ?io ?i, sinjoro ju?isto, estis pli rapide ol mi povus diri, kaj mi scias nenion pli.

Demando : Nenion !… ?u vi ne havas ideon pri la maniero la? kiu la murdinto eskapis el via ?ambro ?

Respondo : Neniun ideon… Mi scias nenion pli. Oni ne scias tion kio okazas ?irka? si, kiam oni estas morta !

Demando : ?u ?i tiu viro estis granda a? malgranda ?

Respondo : Mi vidis nur ombron kiu ?ajnis al mi giganta…

Demando : ?u vi povas doni al ni nenian indika?on ?

Respondo : Sinjoro, mi scias nenion pli; iu viro impetegis al mi, mi pafis al li… Mi scias nenion pli…

?i tie fini?as la pridemandado de F^ino Stangerson. Jozefo Rultabio pacience atendis S^ron Robertoⁿ Darzak^on. Tiu ?i ne malfruis aperis.

En ?ambro proksima al la ?ambro de F^ino Stangerson, li a?skultis la pridemandadon kaj venis raporti tion al nia amiko kun granda precizeco, granda memoro, kaj obeemo kiu ankora? surprizis min. Danke al la hastaj notoj kiujn li prenis per krajono, li povis reprodukti preska? la?tekste la demandojn kaj la respondojn.

Vere, S^ro Darzak ?ajnas esti la sekretario de mia juna amiko, kaj agis tute kiel iu kiu havas nenion por rifuzi al li; pli bone e?, iu kiu "estus laborinta por li".

La fakto de la "fermita fenestro" tre frapis la reporteron kiel ?i frapis la enketju?iston. Krome, Rultabio demandis al S^ro Darzak denove ripeti al li la horplanon de S^ro kaj F^ino Stangerson dum la tago de la dramo, tiel kiel F^ino Stangerson kaj S^ro Stangerson estigis ?in anta? la ju?isto.

La cirkonstanco de la vesperman?o en la laboratorio ?ajnis interesi lin ?e la plej alta grado, kaj li redirigis dufoje al li, por esti pli certa, ke nur la gardisto sciis ke la instruisto kaj lia filino vesperman?is en la laboratorio, kaj per kiu maniero la gardisto sciis tion.

Kiam S^ro Darzak silentis, mi diris :

- Jen pridemando kiu ne multe progresigas la problemon.

- ?i regresigas ?in, konsentis S^ro Darzak.

- ?i lumigas ?in, eligis Rultabio penseme.